راستی‌آزمایی ادعای موافقان حذف چهارصفر از پول ملی/ مشکل ارزش پول حل می‌شود؟

گروه اقتصاد پایگاه خبری – تحلیلی رواج۲۴: برخی موافقان این طرح بر این باورند این اقدام می‌تواند باعث ثبات اقتصادی، کاهش تورم و تقویت ارزش پول ملی شده و در نهایت، مردم را از سردرگمی‌های ناشی از ارقام بزرگ نجات دهد. در این گزارش، صحت این ادعا راستی آزمایی خواهد شد.

چرا حذف صفر از پول ملی؟

حذف صفر از پول ملی یک اقدام اقتصادی است که کشورها برای ساده‌تر کردن مبادلات مالی و ایجاد اعتماد به ارز ملی خود انجام می‌دهند. این سیاست اغلب زمانی اجرا می‌شود که تورم بالا ارزش پول را به شدت کاهش داده باشد.

صفرهایی که کم رنگ شدند

در دی ماه ۱۳۹۷ بانک مرکزی، از ایران چک های ۵۰ هزار تومانی رو نمایی کرد که در آن چهار صفر کم‌رنگ شده و عدد پنجاه بیشتر نمایان بود و اعلام داشت دولت در حال پیاده‌سازی طرح حذف صفر‌ها از پول ملی است. مرداد  ۱۳۹۸نیز دولت وقت لایحه‌ای را با هدف تغییر واحد پول ملی و حذف چهار صفر از پول به مجلس فرستاد. این لایحه مصوب گردید اما به دلیل ایرادات شورای نگهبان، عملیاتی نشد.

گامی لرزان یا استوار

عبدالناصر همتی رئیس وقت بانک مرکزی در آن زمان معتقد بود با حذف چهار صفر شاهد کاهش حجم اسکناس و هزینه‌ها و وارد شدن مسکوکات به چرخه کار خواهیم بود. وی در همین زمینه گفت: « مردم دیگر از ریال به عنوان واحد پول ملی استفاده نمی‌کنند و تومان جایگزین شده و هدف ما  راحت تر کردن امورات مالی مردم است. اکنون فرصت خوبی برای این کار است چون واقعاً صفرهای جلوی پول ملی ارزش خود را از دست داده است».

محمد حسینی عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات نیز با اشاره به این مصوبه بیان داشت: «حذف چهار صفراثر اقتصادی خاصی ندارد و باعث افزایش رشد اقتصادی نمی‌شود بلکه صرفاً در حوزه مالی به نوعی صورت حساب‌های مالی از یک اعداد و ارقامی با قابلیت بیان بهتر برخوردار می‌شویم و حجم مبادلات پولی هم کمتر می شود .لذا این اقدام تاثیر چندانی در کاهش تورم، اقتصاد کشور، مبادلات ارزی، قیمت دلار و سکه و بازارهای موازی ندارد و تنها از لحاظ روانی می تواند فضای اقتصادی کشور را تحت تاثیر قرار دهد».

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز اخیراً چنین تغییراتی را منوط به ثبات اقتصاد کشور دانسته که لازمه نتیجه بخش بودن آن، توقف تورم است.

تجربه‌های جهانی چه می‌گوید؟

ترکیه در دهه ۱۹۹۰ و اوایل ۲۰۰۰ با تورم سه‌رقمی دست‌وپنجه نرم می‌کرد که ارزش لیره را به شدت کاهش داد. در سال ۲۰۰۵، دولت تصمیم گرفت شش صفر از لیره حذف کند و آن را به “لیره جدید ترکیه” تغییر داد. از جمله نتایج این اقدام، کاهش تورم در این کشور بود که همزمان با حذف صفر، اصلاحات اقتصادی گسترده‌ای مانند کاهش مخارج دولت، افزایش نرخ بهره و نظارت دقیق‌تر مالی انجام شد که به کاهش تورم کمک کرد. باید توجه داشت که در ترکیه سیاست حذف صفر از پول ملی آن کشور صرفاً اثرگذار نبود و موفقیت این اقدام ناشی از سیاست‌های اصلاحی بود که همراه آن اجرا شد.

یکی دیگر از کشورهایی که این اقدام را انجام داد، زیمبابوه بود. زیمبابوه با یکی از بدترین اَشکال اَبَرتورم در تاریخ روبه‌رو شد به‌طوری که تورم در سال ۲۰۰۸ به ۷۹.۶ میلیارد درصد رسید! دولت چندین بار صفرهای پول خود را حذف کرد. اولین اقدام دولت زیمبابوه در سال ۲۰۰۶ بود که در آن اقدام به حذف سه صفر کرد در ادامه هم در سال ۲۰۰۸ ده صفر را حذف کرد و نهایتاً در سال ۲۰۰۹ دوازده صفر دیگر را از پول ملی خود کنار گذاشت. نکته جالب توجه در اینجا این است که حذف صفر هیچ تأثیری بر کنترل تورم در این کشور نداشت چراکه علت اصلی یعنی چاپ بی‌رویه پول و فساد اقتصادی حل نشد. به یک معنا حذف صفر هیچ تأثیری بر کنترل تورم نداشت زیرا علت اصلی یعنی چاپ بی‌رویه پول و فساد اقتصادی حل نشد.

ریال نجات پیدا می‌کند؟

حذف صفر از پول ملی در نگاه اول صرفاً تغییری در ظاهر پول است، اما تأثیرات عمیقی براقتصاد،پیکره اجتماعی جامعه و نظام مالی کشور دارد. اگرچه در صورت موفقیت، می‌تواند باعث نجات سیستم اقتصاد باشد ولی در صورت شکست، وضعیت کشور را بحرانی تر خواهد کرد. همچنان که تجربه‌های جهانی گواه این اصلاح اقتصادی هستند. بنابراین باید توجه داشت که این اقدام باید با تکیه برعلم ، خرد و با در نظر گرفتن شرایط کشور انجام پذیرد.

حذف صفر از پول ملی می‌تواند ابزار مفیدی برای بهبود شرایط اقتصادی و روانی جامعه باشد، اما این اقدام تنها زمانی موفق خواهد بود که با اصلاحات ساختاری عمیق در بخش‌های اقتصادی، مالی و تولیدی همراه شود. دولت نیز‌ باید در کنار این اقدام، تورم را کنترل کرده، سرمایه‌گذاری‌ها را افزایش داده و اعتماد عمومی را تقویت کند. اطلاع‌رسانی شفاف به مردم، آماده‌سازی زیرساخت‌های مالی و بانکی و نظارت بر قیمت‌ها از عوامل کلیدی برای موفقیت حذف صفر هستند. در غیر این صورت، این سیاست ممکن است به جای بهبود اوضاع، مشکلات جدیدی ایجاد کند.

به گزارش رواج ۲۴، در پاسخ به ادعای مطرح شده در ابتدای این گزارش، باید گفت ادعای بهبود مشکل اقتصادی و تقویت ارزش پول ملی آن هم صرفاً با حذف چهار صفر از پول ملی نادرست بوده و در صورت محقق نشدن این طرح خطرات جدی جامعه را تهدید خواهد کرد.

///انتهای پیام