به گزارش رواج ۲۴ به نقل از –گروه اقتصادی خبرگزاری فارس؛ عباس عراقچی وزیر امور خارجه اخیراً گفته بود «تضمینی وجود ندارد اگر از لیست سیاه FATF خارج شویم تاثیر فوق العاده‌ای بر روی روابط اقتصادی ما بگذارد.»از طرفی یک جریان فکری غربگرا در ایران معتقد است که اگر مجمع تشخیص مصلحت نظام رای به الحاق ایران به دو‌کنوانسیون پالرمو و CFT بدهد، به طور خودکار و طی یک روند کاملا فنی ایران از لیست سیاه FATF خارج می‌شود.بررسی روند خروج از لیست سیاه FATF نشان می‌دهد باید یک مرحله قبل‌تر از تضمین تاثیر خروج لیست سیاه FATF بر روی اقتصاد کشور به موضوع «تضمین خروج از لیست سیاه از سوی کشورهای عضو FATF» پاسخ داد. آیا اساسا تضمینی برای خروج از لیست سیاه با اجرای اقدامات از سوی ایران وجود دارد؟ هرچند به صورت دقیق سازوکار خروج از لیست سیاه این نهاد و رای‌گیری درباره وضعیت کشورهای موجود در لیست مشخص نیست؛ اما طبق برخی گزارش‌ها کشوری که در لیست سیاه قرار دارد باید برنامه اقدامی که این نهاد ارائه کرده است را اجرا کند. در مرحله بعد باید ارزیاب‌هایی اقدامات انجام شده توسط ایران را تایید و نتیجه ارزیابی خود را به مجمع عمومی FATF گزارش کنند. در حال حاضر ارزیاب ایران در این مرحله IMF (صندوق بین المللی پول) است.اما با این ارزیابی کار تمام نمی‌شود. یک مرحله از ارزیابی مربوط به گروه بررسی همکاری‌های بین‌المللی یا International Cooperation Review Group (ICRG) است که یک نهاد تحت نظارت کارگروه ویژه اقدام مالی (Financial Action Task Force) یا همان FATF است.
جایگاه ساختار ICRG در گروه ویژه اقدام مالی
اطلاعاتی که از این نهاد منتشر شده نشان می‌دهد این ساختار نقش مهمی در تلاش‌های FATF برای تضمین پایبندی کشورها به توصیه‌های این کارگروه و رسیدگی به کاستی‌های موجود در چارچوب‌های ضدپول‌شویی (AML) و مقابله با تأمین مالی تروریسم (CTF) ایفا می‌کند.در واقع این نهاد با هدف افزایش اثربخشی FATF ایجاد شده است. تمرکز آن هم بیشتر بر روی کشورهایی است که توصیه‌های FATF را ضعیف اجرا کنند و به اعتقاد آنها برای سیستم مالی بین‌المللی خطر ایجاد کنند.این گروه ابتدا کشورهای پر خطر را شناسایی می‌کند بعد با آنها برای رفع کاستی‌ها وارد تعامل می‌شود و طرح‌هایی را برای ارتقا وضعیت کشورها به آنها ارائه می‌کند.در صورتی که کشورها نتوانند اقدامات گفته شده را انجام دهند به لیست خاکستری (کشورهای تحت نظارت بیشتر) یا لیست سیاه (کشورهای پر خطر) معرفی می‌شوند. اگر کشوری بخواهد از لیست سیاه FATF خارج شود باید بتواند از سد این گروه بگذرد و اقدامات انجام شده خود را به تایید آن برساند.
زمانی که ICRG اطمینان پیدا کند که کشور وارد شده به لیست سیاه، تمام کاستی‌های خود را برطرف کرده است، به جلسات عمومی FATF توصیه می‌کند که کشور از لیست سیاه حذف شود. در واقع بعد از تایید ICRG است که پرونده به مجمع عمومی FATF یا اصطلاحا پلنری وارد می‌شود. البته در برخی گزارش‌ها عنوان شده است که در بعضی مواقع FATF تیمی را به کشور مورد نظر می‌فرستد تا ارزیابی میدانی از اقدامات انجام شده به عمل آورد و بعد از این مرحله است که پرونده در مجمع عمومی یا پلنری به بحث گذاشته می‌شود.لازم به ذکر است، تصمیمات ICRG کاملا تحت تاثیر دولت ایالات متحده است و به نوعی آمریکا از طریق این ساختار سیطره خود بر FATF را اعمال می‌کند.
اجماع مؤثر، روش FATF برای خروج کشورها از لیست سیاه
با وارد شدن پرونده به مجمع عمومی، کشورها باید در خصوص اینکه کشور مورد نظر از لیست سیاه یا خاکستری خارج شود تصمیم‌گیری کنند. در این بخش نیز اطلاعات منسجمی از سازوکار و شیوه اتخاذ تصمیم در دسترس نیست. اما طبق برخی روایت‌ها گفته شده که این مجمع بر اساس اجماع موثر تصمیم‌گیری می‌کند.سه نگاه در خصوص این اجماع در ایران وجود دارد. برخی می‌گویند اگر یک نفر در فرآیند تصمیم‌گیری مخالفت کند اجماع شکل نمی‌گیرد و برخی نیز این تعداد را دو نفر می‌دانند. نگاه سوم می‌گوید رئیس FATF با توجه به ارزیابی فضای جلسه، اجماع را اعلام می‌کند. موضوعی که در حال حاضر مورد انتقاد اعضای مجمع عمومی FATF نیز هست، همین مبهم بودن مفهوم اجماع است که البته نتیجه آن برای ایران این است که خروج از لیست سیاه را سخت‌تر می‌کند.مجید شاکری، اقتصاددان در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس گفت که آمریکایی‌ها هم در ICRG و هم در پلنری خیلی مسلط هستند و حتما جلوی خروج ایران از لیست سیاه را می‌گیرند.او می‌گوید تابستان سال 95 که ایرانی‌ها فکر می‌کردند اکشن پلن آنها تایید شده و از لیست سیاه خارج می‌شوند، بعد از اعلام خروج ایران از لیست سیاه توسط رئیس مجمع، آمریکایی‌ها اعتراض می‌کنند که ایران هنوز اکشن پلن را اجرا نکرده است. بعد آرژانتین، تاجیکستان و شورای همکاری خلیج فارس هم از آمریکا حمایت می‌کنند. بنابراین عامل در اینجا عامل اجماع بوده است.همین اعضا همچنان در مجمع عمومی صاحب رای هستند و با توجه به سازوکار تصمیم‌گیری در مجمع عمومی FATF باید به این سوال پاسخ داد که «چه تضمینی وجود دارد آمریکا به همراه متحدینش بار دیگر جلوی اجماع و خروج ایران از لیست سیاه را نگیرند؟»
سال 97 دیوید لوئیس، دبیر اجرایی FATF در مصاحبه با شبکه بی.بی.سی در پاسخ به این سوال که تضمین خروج ایران از لیست سیاه این نهاد بین الدولی در صورت اجرای همه تعهدات چیست، گفت: «هیچ تضمینی در کار نیست.»
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : 0