سایه روشن تحولات ترانزیتی ایران پس از اسد/ جایگزین برای مسیرهای تجاری ایران کجاست؟

به گزارش گروه بین‌الملل پایگاه خبری – تحلیلی رواج۲۴، سوریه، به‌ویژه در سال‌های اخیر، به یکی از مهم‌ترین محورهای راهبردی ایران در کریدورهای ارتباطی تبدیل شده است. اما تحولاتی مانند سقوط دولت یا بی‌ثباتی داخلی سوریه، این معادله را دستخوش تغییرات می‌کند. برخی نیز در فضای مجازی بر این باورند که ایران در ماجرای کریدورها متضرر خواهد شد. در این گزارش به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت:

اهمیت سوریه در کریدور جنوب ‌غرب

کریدور جنوب ‌غرب که از خلیج فارس آغاز شده و با عبور از عراق و سوریه به دریای مدیترانه و اروپا می‌رسد، یکی از مسیرهای مهم برای اتصال ایران به بازارهای اروپایی است. این مسیر، علاوه بر کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل، ایران را به بندرهای استراتژیک سوریه، مانند طرطوس و لاذقیه، متصل می‌کند.

در این میان از جمله نقش‌های مهم سوریه نقش اقتصادی است که سوریه در این کریدور به‌عنوان نقطه ترانزیت کلیدی برای انتقال کالا به اروپا اهمیت دارد. از سوی دیگر یکی دیگر از جنبه‌های وجود سوریه، اهمیت سیاسی است که همکاری ایران و سوریه در این کریدور، بخشی از راهبرد تقویت محور مقاومت و گسترش نفوذ منطقه‌ای ایران به شمار می‌رود

چالش‌های حذف سوریه از منطقه

حالا در این میان اگر نقش سوریه به هر دلیلی کم شده یا به صورت کلی قطع گردد مشکلاتی برای ایران ایجاد خواهد شد که به عنوان مثال می‌توان به قطع اتصال به مدیترانه اشاره داشت و در این صورت، دسترسی مستقیم به بازارهای اروپایی، بدون عبور از سوریه، بسیار دشوارتر و پرهزینه‌تر خواهد بود.

یکی دیگر از چالش‌های این مسیر وابستگی به دو کشور عراق و ترکیه است. در این صورت، مسیر جایگزین به مدیترانه باید از ترکیه عبور کند که چالش‌های سیاسی و ژئوپلیتیکی خاص خود را به دنبال خواهد داشت. علاوه بر افزایش فشار ژئوپلیتیکی، بازیگران منطقه‌ای مانند ترکیه و عربستان سعودی نیز یکی دیگر از عوامل چالشی بوده که ممکن است به تضعیف نقش ایران در منطقه بیانجامد.

گزینه‌های جایگزین برای ایران

در این میان، با وجود چالش‌های بیان شده فرصت هایی وجود دارد که حتی با فرض از دست رفتن فرصت سوریه، ایران می‌تواند با بهره‌گیری از آن به تجارت منطقه‌ای و بین المللی خود ادامه دهد.

کریدور شمال-جنوب (INSTC)

این کریدور که ایران را از طریق بندرعباس و دریای خزر به روسیه و اروپا متصل می‌کند، یکی از مهم‌ترین مسیرهای ترانزیتی ایران است. مسیر مذکور در مقایسه با کریدورهای غربی، از ثبات سیاسی بیشتری برخوردار است و همکاری‌های فعالی با هند و روسیه در آن جریان دارد.

بندر چابهار و کریدور جنوب ‌شرق

بندر چابهار، به‌عنوان تنها بندر اقیانوسی ایران، پتانسیل بالایی برای اتصال به هند، آسیای میانه و حتی چین دارد. این مسیر، علاوه بر کاهش وابستگی به سوریه، یک مسیر استراتژیک برای مقابله با فشارهای ژئوپلیتیکی در غرب آسیا است.

کریدور خلیج فارس-دریای سیاه

این مسیر، ایران را از طریق ارمنستان و گرجستان به اروپا متصل می‌کند. مزیت این مسیر در امنیت نسبی و کاهش وابستگی به مناطق ناپایدار مانند سوریه و عراق است.

سرمایه‌گذاری در حمل‌ونقل ریلی داخلی

با تکمیل پروژه‌هایی نظیر راه‌آهن رشت-آستارا و راه‌آهن زاهدان-چابهار، ایران می‌تواند ظرفیت داخلی خود را برای ترانزیت بین‌المللی افزایش دهد

سبد متنوع مسیرهای ترانزیت

کارشناسان معتقدند که ایران باید از تمرکز بیش از حد بر یک مسیر ترانزیتی اجتناب کند و با تنوع‌بخشی به کریدورهای خود، انعطاف‌پذیری بیشتری در برابر تحولات منطقه‌ای داشته باشد. به گفته تحلیلگران، افزایش همکاری با هند، روسیه و چین و استفاده از فناوری‌های نوین در حمل‌ونقل، می‌تواند جایگاه ایران را به‌عنوان هاب ترانزیتی منطقه حفظ کند.

به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی رواج ۲۴، تحولات در سوریه ممکن است ایران را با چالش‌هایی در کریدور جنوب‌غرب مواجه کند. با این حال، سرمایه‌گذاری در مسیرهای جایگزین مانند کریدور شمال-جنوب و بندر چابهار و همکاری با کشورهای منطقه می‌تواند این چالش‌ها را به فرصت تبدیل کند.

/// انتهای پیام