مالیاتی که نهادهای خاص نمی‌پردازند/ سهم مردم چقدر است؟

به گزارش مرکز مقابله با شایعات، به تازگی صفحه اینستاگرامی توانا در پستی از ده نهاد معاف از مالیات نام برده و اینطور توضیح داده است که: “این ده نهاد هیچ کدام مالیات نمی‌دهند در حالی که مالیات کارگران، معلمان و کارمندان زحمت‌کش، پیش از پرداخت حقوق کسر می‌شود. پول‌های کلانی در این نهادها جابجا می‌شود بدون آنکه برای ملت سودآوری داشته باشند”. اولین سوالی که با مشاهده این پست به ذهن می‌رسد این است که چرا باید مالیات به طور خودکار از حقوق حداقل بگیران جامعه کم شود اما در عین حال برخی نهادهای بزرگ از مالیات معاف باشند؟

مالیات کسر از حقوق فقط برای معلما و کارگرا؟

مالیات در کشورهای مختلف انواع و اقسامی دارد. در ایران نیز مالیات به دو دسته کلی مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می‌شود. مالیات غیرمستقیم یا همان مالیات تکلیفی مالیاتی است که از حقوق و درآمد افراد به نسبت میزان آن اخذ می‌شود، این همان مالیاتی است که توسط کارفرما از حقوق کارمندان و کارگران کسر می‌شود. نهادهای ده گانه‌ای که توانا از آنها نام برده است از این نوع مالیات یعنی مالیات تکلیفی و مستقیم معاف نیستند.

اما مالیاتی که این نهادها از آن معاف شدند، مالیات غیرمستقیم یا همان مالیات عملکردی است. منظور از مالیات برعملکرد این است که پس از تنظیم صورت‌های مالی و مشخص شدن سود و زیان به میزان 25 درصد از سود خالص شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی به عنوان مالیات بر درآمد توسط صاحبان آن شرکت‌ها کسر شده و به حساب سازمان مالیاتی پرداخت می‌شود. ذکر این نکته حائز اهمیت است که نهادهای ده گانه‌ای که توانا از آنها نام برده از این نوع مالیات معاف شدند اما همه شرکت‌های زیرمجموعه و وابسته به آنها مطابق ماده 2 قانون مالیات‌های مستقیم موظف به پرداخت مالیات هستند؛ به عبارت دیگر شرکت‌های وابسته به این نهادهای ده گانه از هیچ نوع مالیاتی معاف نیستند.

چرا این سازمان‌ها معاف شدند؟

نهادها و سازمان‌هایی که از مالیات معاف شدند خود به صورت مستقیم فعالیت‌ اقتصادی ندارند، عملکرد این نهادها بیشتر در قالب ستادی و سازماندهی زیرمجموعه‌های خود است و عمدتاً فعالیت‌های اقتصادی آن‌ها در قالب شرکت‌ها و در بخش‌های تولیدی و بازرگانی انجام می‌شود که مطابق قانون موظف به پرداخت مالیات هستند.

نهادهای معاف از مالیات چه سودی برای مردم دارند؟

ادعای دیگری که صفحه توانا مطرح کرده این است که این نهادهایی که از مالیات معاف شدند هیچ سودآوری برای مردم ندارند. نهادها و سازمان‌هایی که توانا از آنها نام برده به طور عمده در دو بخش فرهنگی و محرومیت‌زدایی فعالیت می‌کنند. به عنوان مثال ستاد اجرایی فرمان امام(ره) نهادی است که در سال 1368 تاسیس شد. وظیفه و مسئولیت این ستاد مدیریت و نظارت بر اموال و دارایی‌هایی بوده که طبق اصل 49 قانون اساسی تحت اختیار ولی فقیه است. این ستاد در دو حوزه امور خیریه و امور اقتصادی به انجام فعالیت و خدمات می‌پردازد. برخی از خدمات ستاد اجرایی فرمان امام(ره) در سال‌های اخیر به این شرح است:

ایجاد 34 الگوی مشارکت مردمی، 8 میلیون سهامداری در شرکت‌های ستاد، رشد 62 برابری کمک به مراکز فرهنگی، رشد ۱۶۹۴ برابری رفع محرومیت از مناطق کمتر برخوردار، ساخت ۴ هزار و ۱۰۰ مدرسه، ساخت ۱۸۰۰ خانه عالم و مراکز فرهنگی، ساخت ۱۷ بیمارستان با بیش از ۲ هزار تخت بیمارستانی، احداث ۳۴ هزار واحد مسکونی در قالب اقدام مسکن ملی، ۱۶ خوابگاه دانشجوی، اجرایی ۲ هزار و ۷۰۰ پروژه آب رسانی به ۳ هزار روستا هدف، توزیع ۱۱ میلیون بسته معیشتی و پروتئینی، پرداخت وام قرض‌الحسنه به ۹۴ هزار نفر، پوشش بیمه‌ای ۱۲ هزار روستایی کشور با بیش از ۶ میلیون نفر، ساماندهی ۱۸۰ شرکت اجرایی موفق طرح ملی جهش تولید، ایجاد 293 هزار شغل در سراسر کشور با اولویت مناطق کم‌برخوردار و ….

دروغ پرتکراری که حقیقت ندارد!

اینکه گفته می‌شود در چنین نهادهایی پول‌های کلان جابجا می‌شود بدون اینکه مالیات آن را بپردازند، دروغی است که هر چند وقت یک بار در برخی رسانه‌ها تکرار می‌شود. همانطور که پیش‌تر ذکر شد تمام شرکت‌های زیرمجموعه این نهادها که فعالیت اقتصادی دارند موظف به پرداخت هر دو نوع مالیات تکلیفی و عملکردی هستند. سید کامل تقوی‌نژاد رئیس سازمان امور مالیاتی کشور در دولت یازدهم آذرماه سال 1397 در پاسخ به سوال خبرنگاران در این خصوص اعلام کرد: یکی از بهترین و همراه‌ترین مؤدیان نظام مالیاتی کشور ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) است. طبق قانون مالیات‌های مستقیم کلیه نهادهای انقلاب اسلامی و شرکت‌های زیرمجموعه‌ی آنها که فعالیت‌های اقتصادی دارند، در بخش‌های تولیدی، معدنی، خدماتی، صنعتی و غیره درصورتی‌که در پایان سال مالی سودی را کسب کنند مثل همه شرکت‌های حقوقی دیگر که در اقتصاد ما در حال فعالیت هستند اعم از بخش‌های وابسته به دولت یا بخش خصوصی مشمول پرداخت مالیات هستند و در حال حاضر طبق همکاری‌هایی که در این زمینه با نهادهای انقلاب اسلامی برقرارشده و دستوری که ریاست محترم ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) صادر کردند اولویت فعالیت‌های اقتصادی این نهاد پرداخت مالیات است.

مغالطه درباره یک مساله اقتصادی

به گزارش مرکز مقابله با شایعات، بررسی پست اینستاگرامی صفحه توانا مبنی بر معافیت مالیاتی ده نهاد انقلابی علی‌رغم جابجایی پول‌های کلان در این نهادها و بی‌فایده بودن آن‌ها برای مردم، حاکی از این است که این ادعاها صحت ندارد و نهادهای مذکور هم مانند همه بخش‌های درآمدی کشور مکلف به پرداخت مالیات هستند. ضمن اینکه هر کدام از این نهادها یا در بخش خدمات رسانی به مناطق کم‌برخوردار و محرومیت زدایی فعالیت می‌کنند یا در امور فرهنگی. فعالیت‌های اقتصادی این نهادها به توسط شرکت‌های زیرمجموعه آنها صورت می‌گیرد که طبق قانون هیچ کدام از مالیات معاف نیستند.