فاجعه زیست‌محیطی؛ آن روی سکه جنگ غزه
فاجعه غزه مابعد جنگ، خیلی بزرگ‌تر از غزه در گیر 15 ماه جنگ است
به گزارش رواج ۲۴ به نقل از –گروه فارس پلاس: جنگ نسل‌کشی اسرائیل در نوار غزه که از 7 اکتبر 2023 آغاز و منجر به شهادت بیش از 60 هزار فلسطینی و مجروح شدن حدود 100 هزار نفر دیگر شد و نابودی گسترده زیرساخت‌های زیست‌محیطی آن را به دنبال داشت.در واقع این، آن روی سکه جنگ 15 ماهه اسرائیل در نوار غزه است که هنوز به خوبی تهدیدات آن دیده نشده، درحالی که یکی از اشکال جنایات جنگی به شمار می‌آید.نکته حائز اهمیت اینکه اثرات فاجعه زیست‌محیطی جنگ اسرائیل در نوار غزه تنها به حال حاضر محدود نمی‌شود، بلکه تهدیدی برای نسل‌های آینده نیز محسوب می‌شود.نابودی بخش‌های گسترده‌ای از اراضی کشاورزی، آلوده شدن منابع آب، از بین رفتن اکوسیستم و تنوع زیستی منطقه، موجب قرار گرفتن فلسطینی‌ها در معرض انواع آلودگی‌ها و گسترش بیماری‌های عفونی خواهد شد و اینها چند نمونه از فجایع زیست‌محیطی هستند که زندگی فلسطینی‌ها را برای نسل‌ها تهدید می‌کند.مرکز مطالعات حقوقی اروپا از اصطلاح Ecocide به عنوان مخفف واژه «تخریب محیط زیست» برای عبارت «فاجعه محیط‌زیستی» استفاده می‌کند که به معنای «نابودی کامل محیط زیست» است.این اصطلاح اولین‌بار توسط «آرتور دبلیو گالستون»، زیست‌شناس آمریکایی طی جنگ ویتنام ابداع شد، زمانی‌که ارتش آمریکا از علف کش‌های کشنده مانند «عامل نارنجی» برای از بین بردن گیاهان و محصولات ویتنام، به عنوان بخشی از «برنامه جنگ سمی» یا «عملیات مزرعه» بین سال‌های 1962 تا 1971 استفاده کرد تا مردم ویتنام را به زانو درآورد.استفاده از عامل نارنجی بعداً به فاجعه بهداشتی وحشتناکی تبدیل شد، طوری که منجر به مرگ و معلولیت 400 هزار ویتنامی و در دهه‌های بعد تولد 500 هزار کودک دارای نقص مادرزادی شد.
حجم فاجعه زیست‌محیطی غزه
روزنامه «گاردین» می‌گوید که «باغ‌های زیتون و مزارع غزه به خاک و خاکستر سمی تبدیل شده‌اند. خاک و آب‌های زیرزمینی به مواد کشنده به کار رفته در مهمات و سموم آلوده شده‌اند. دریا از فاضلاب و زباله در حال خفه شدن است. هوا آمیخته به دود و ریزگردهای آلوده شده که باعث انواع بیماری‌هاست.»به نوشته این روزنامه انگلیسی، محققان و سازمان‌های زیست‌محیطی بر این باورند که این تخریب آثار عظیمی بر اکوسیستم و تنوع زیستی غزه خواهد گذاشت.حجم خسارت و تأثیر درازمدت آن باعث شده تا از این رخداد در نوار غزه تحت عنوان «فاجعه زیست‌محیطی» یاد و درخواست شود، به عنوان جنایت جنگی مورد بررسی قرار گیرد.محققان برای مستندسازی فاجعه زیست‌محیطی رخ داده توسط ارتش اسرائیل در غزه از تصاویر ماهواره‌ای استفاده کردند. پس از خسارات اولیه ناشی از بمباران‌های هوایی اسرائیل در هفته‌های اول جنگ، نیروی زمینی ارتش این رژیم وارد غزه شد، ورود ارتش اسرائی به غزه با نابودی کامل همه گلخانه‌ها همراه بود. بلدوزرها، تانک‌ها و زره‌پوش‌ها همه باغ‌ها و مزارع کشاورزی و محصولات آنها را نابود کردند. یکی از پژوهشگران به گاردین می‌گوید: «آنچه باقی مانده ویرانه است، منطقه‌ای که دیگر قابل سکونت نیست.»کارشناسان تاکید می‌کنند، آنچه غزه در طول جنگ در معرض آن قرار گرفت، یک «فاجعه زیست‌محیطی» به تمام معناست. تخریب و نابودی زیست‌محیطی رخ‌داده در غزه به گونه‌ای است که روی شرایط زندگی فلسطینی‌ها تا چندین نسل تاثیر خواهد گذاشت.
پژوهشگرانی که روی فجایع زیست‌محیطی غزه در طول جنگ در حال مطالعه هستند، می‌گویند: «درحالی که اقتصاد نوار غزه و زندگی فلسطینی‌ها در نوار وابسته به کشاورزی است، ارتش اسرائیل 70 درصد از اراضی زراعی و کشاورزی را به طور کامل نابود کرده است.»آنها می‌گویند: «استفاده از فسفر سفید در جریان حملات اسرائیل به غزه، فعالیت‌های کشاورزی در این منطقه را در آینده غیرممکن کرده است.»اسرائیل با حمایت آمریکا طی 7 اکتبر 2023 تا 19 ژانویه 2025 مرتکب جنگ نسل‌کشی در نوار غزه شد که در اثر آن بیش از 159 هزار فلسطینی شهید و مجروح و بیش از 14 هزار نفر مفقود شدند، در حالی که اغلب آنها را زنان و کودکان تشکیل می‌دادند.کارشناسان در بررسی اولیه وضعیت زیست‌محیطی غزه تأکید می‌کنند که وضعیت حاکم بر غزه با تعریف ارائه شده از «فاجعه زیست‌محیطی» انطباق کامل دارد. آنها فاجعه زیست‌محیطی را ارتکاب غیرقانونی و آگاهانه اقداماتی می‌دانند که به محیط زیست خسارات بسیار بزرگ و دراز مدت می‌زند و ملاحظه می‌شود، اکنون غزه با نابودی کامل بخش عظیمی از عوامل زیست‌محیطی خود مواجه است که با خسارات وارده به محیط زیست در بلایای طبیعی تفاوت بسیار دارد.زیرساخت‌های آبی، سفره‌های آب زیرزمینی به ویژه چاه‌ها در غزه ویران و درختان ریشه‌کن شده‌اند. استفاده اسرائیل از فسفر سفید و آلوده شدن لایه‌های خاک به این ماده سمی علاوه بر اینکه به خاک آسیب زده، هرگونه فعالیت کشاورزی در آینده در نوار غزه غیر ممکن کرده است.
خطرات آلودگی زیست‌محیطی و تغییرات آب‌وهوایی جنگ غزه
صرف نظر از نابودی کامل بخش کشاورزی غزه، اکنون تخریب ساختمان‌ها به یکی از بزرگ‌ترین مشکلات نوار غزه تبدیل شده است. چون تخریب ساختمان‌ها فقط مشکل بزرگ آوار را برجا نمی‌گذارد، بلکه موجب آلودگی هوا می‌شود.با این حال همه گرد و غبار و ریزگردهایی که اکنون هوای غزه را فراگرفته، ناشی از آوار ساختمان‌ها و مصالح ساختمانی نیست، بلکه بخشی مهمی از آنها ناشی از سلاح‌های مورد استفاده توسط اسرائیل است.تحقیقات اولیه نشان می‌دهد، آوار ناشی از بمباران‌ها در سه ماهه اول حملات اسرائیل به غزه موجب تولید گاز دی‌اکسید کربنی معادل تولید این گاز توسط 26 کشور شده است. پیش از سخن گفتن از بمب‌های ریخته شده روی غزه و گاز دی‌اکسید کربن تولید شده از ریختن آنها در غزه باید به این نکته توجه داشت که هر پرواز انجام شده روی غزه به تنهایی موجب تولید میزان زیادی دی‌اکسید کربن در هوا شده است.
در حال حاضر احیای خدمات آب و فاضلاب و پاکسازی آوارها، از جمله آوار برداری نیازهای اولیه غزه برای تشدید فاجعه زیست‌محیطی دچار شده به آن است که آن هم دشوارهای خاص و زیادی دارد.برای درک دشواری آواربرداری در غزه کافی است، مشکلات آواربرداری برج‌های تجارت جهانی در نیویورک، وقتی مورد حمله قرار گرفتند، را به یاد بیاوریم، در مورد غزه آن مشکلات را باید 100 برابر کرد. بیش از 60 در صد ساختمان‌ها در غزه به طور کامل تخریب شده‌اند و باید آنها را آوار و نخاله سمی تلقی کرد.راه‌اندازی پمپ‌های سیستم فاضلاب و تعمیر نیروگاه‌های آب شیرین‌کن آسیب دیده نیازمند برق است که فعلا غزه فاقد آن است. آب‌های زیرزمینی غزه عملا شور است و اکنون مشخص نیست، همین آب‌های شور زیرزمینی چقدر آلوده شده‌اند.از دیگر موضوعات بسیار نگران‌کننده تأثیرات نخاله‌ها و زباله‌ها روی سلامتی ساکنین غزه به ویژه کودکان و زنان، به ویژه زنان باردار است. تعداد فلسطینی‌هایی در نتیجه بمباران و محاصره به شهادت رسیدند، نوک کوه یخی است که بخش اعظم آن زیر آب است و بدون تردید، تعداد فلسطینی‌هایی که در اثر انواع بیماری‌ها و آلودگی‌های زیست‌محیطی جان خود را از دست خواهد داد، بیش از شهدای جنگ خواهد بود، به ویژه اگر نهادهای ذیربط بین‌المللی هرجه سریع‌تر به این وضعیت رسیدگی نکنند.
چرا جان نسل‌های آینده در نوار غزه در خطر است
پیش‌بینی‌های قبل از سال 2020 نشان می‌داد که غزه به دلیل آسیب شدید سفره‌های آب زیرزمینی تا چند سال آینده غیرقابل سکونت خواهد بود. نبود آب موجب انتشار انواع بیماری‌های عفونی از جمله اسهال در کودکان خواهد شد که زندگی آنها را به خطر می‌اندازد.هم اکنون 80 درصد خانه‌های غزه ویران شده و کودکان و زنان، به ویژه زنان‌باردار در معرض آلودگی‌های مختلف زیست‌محیطی، ریزگردها و پسماندهای مصالح ساختمانی مانند آزبست و مواد شیمیایی موجود در سلاح‌ها هستند.سازمان ملل تخمین می‌زند که آواربرداری غزه 20 سال طول بکشد و این امر نیازمند حدود 1.5 میلیارد دلار هزینه است. اسرائیل به عنوان طرف اشغالگر، طبق قوانین بین‌المللی در قبال ساکنین مناطق تحت اشغال مسئول است و مسئولیت پاکسازی این مناطق برعهده این رژیم است.اکنون آواربرداری، تعمیر سیستم‌های فاضلاب و بازیافت، برای کاهش بیماری‌های عفونی و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر زیست‌محیطی از اولویت‌های غزه پس از جنگ است.غزه نیاز مبرمی به کمک‌های بشردوستانه در کنار حمایت‌های جامعه بین‌المللی دارد. احیای خاک با استفاده از کودهای طبیعی و آب شیرین، احیای زمین‌های کشاورزی، کاشت مجدد گونه‌های گیاهی بومی و احیای اکوسیستم‌های جنگلی و ساحلی همگی راهکارهایی هستند که در دراز مدت ممکن است، بتوانند، زندگی را دوباره به غزه بازگردانند.در غیر این صورت، غزه مابعد جنگ با فاجعه‌ای بزرگ‌تر از غزه در گیر جنگ مواجه خواهد بود.
برچسب ها :آتش بس غزه ، جنگ غزه ، فاجعه زیست‌محیطی
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰