بررسی ادعای نیاز ۶۵ درصدی مردم سوریه به کمک فوری پزشکی

سرویس بین‌الملل، پایگاه تحلیلی–خبری رواج۲۴؛ در روزهای اخیر، روزنامه جام‌جم در گزارشی مدعی شده است که «طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت، حدود ۶۵ درصد جمعیت سوریه نیازمند کمک‌های اولیه فوری پزشکی هستند».

طرح چنین عددی که تقریباً دو سوم جمعیت کشور جنگ‌زده سوریه را شامل می‌شود به‌طور طبیعی توجه رسانه‌ها و افکار عمومی را جلب کرده و نگرانی‌هایی درباره ابعاد بحران انسانی این کشور برانگیخته است.

با این حال، برای ارزیابی دقت این ادعا لازم است بررسی شود که این رقم بر چه مبنایی بیان شده و آیا واقعاً مستند به گزارش‌های رسمی سازمان جهانی بهداشت (WHO) است یا خیر.

65 درصد از کجا آمده است؟

بررسی‌ها نشان می‌دهد که این عدد نه حاصل برداشت رسانه‌ای، بلکه برگرفته از گزارش‌های رسمی WHO درباره وضعیت انسانی سوریه است. سازمان جهانی بهداشت در گزارش‌های سالانه و دوره‌ای خود، جمعیتی را که نیازمند «خدمات سلامت ضروری و حیاتی» هستند، اعلام می‌کند.

این خدمات شامل مراقبت‌های پایه، درمان‌های حیاتی، دسترسی به دارو و حمایت پزشکی فوری در مناطق بحرانی است. در آخرین ارزیابی‌های منتشرشده در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵، WHO جمعیت نیازمند خدمات حیاتی سلامت در سوریه را حدود ۱۵ تا ۱۵.۸ میلیون نفر ثبت کرده است.

با توجه به اینکه برآورد جمعیتی سوریه بین ۲۳ تا ۲۴ میلیون نفر قرار دارد، این سطح از نیاز معادل حدود ۶۳ تا ۶۶ درصد جمعیت است؛ رقمی که در رسانه‌ها به‌صورت «۶۵ درصد» منعکس شده و با نسبت واقعی اعلام‌شده از سوی WHO همخوانی دارد.

آیا WHO از عبارت «کمک‌های اولیه فوری» استفاده کرده است؟

نکته‌ای که در ادعای روزنامه جام‌جم دیده می‌شود، استفاده از تعبیر «کمک‌های اولیه فوری پزشکی» است؛ اما بررسی اسناد رسمی WHO نشان می‌دهد که این سازمان معمولاً از اصطلاحات  «essential health services»، «urgent life-saving assistance»  یا «critical health needs»  استفاده می‌کند.

این اصطلاحات مفهومی بسیار گسترده‌تر از «کمک‌های اولیه» دارند و شامل طیفی از خدمات حیاتی سلامت می‌شوند. بنابراین، هرچند عدد مورد اشاره با گزارش‌های WHO مطابقت دارد، اما تعبیر رسانه‌ای دقیقاً برابر با متن تخصصی سازمان جهانی بهداشت نیست و تا حدی ساده‌سازی شده است.

انطباق ادعا با گزارش‌های وضعیت انسانی سازمان ملل

ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که گزارش‌های UN OCHA نیز به‌عنوان مرجع اصلی تعیین سطح بحران انسانی در کشورها عدد ۶۵ درصد را تأیید می‌کنند. در ارزیابی‌های انسانی سال ۲۰۲۵، سازمان ملل اعلام کرده است که حدود ۱۶ تا ۱۶.۷ میلیون نفر در سوریه نیازمند کمک‌های انسانی هستند، که شامل نیازهای درمانی، غذایی، بهداشت آب، سرپناه و حمایت اضطراری می‌شود.

از میان این جمعیت، بخش عمده یعنی حدود ۱۵ میلیون نفر در دسته نیازهای حیاتی سلامت قرار گرفته‌اند. این اعداد عملاً همان نسبت ۶۵ درصد مورد اشاره رسانه‌ها را تشکیل می‌دهد و نشان می‌دهد که آمار ارائه‌شده، مبنای بین‌المللی دارد و تخمین خام نیست.

جمع‌بندی

بنابراین طبق بررسی‌ها ادعای عددی مطرح‌شده توسط روزنامه جام‌جم صحیح است و ریشه در گزارش‌های رسمی WHO دارد. نسبت ۶۵ درصدی، حاصل تقسیم جمعیت نیازمند خدمات حیاتی سلامت (حدود ۱۵ میلیون نفر) بر کل جمعیت سوریه است و این رقم در گزارش‌های رسمی سازمان ملل نیز دیده می‌شود.

//انتهای پیام