بررسی ادعاهای وزارت کار درباره اشتغال، رشد اقتصادی و تورم

سرویس راستی‌آزمایی، به گزارش پایگاه تحلیلی_خبری رواج۲۴؛ مالک حسینی، معاون اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در گفت‌وگویی تلویزیونی با صداوسیما ادعا کرده است که نرخ بیکاری کشور از ۹ درصد در سال ۱۴۰۱ به ۷.۴ درصد در تابستان امسال رسیده و میانگین بیکاری سال گذشته ۷.۵ درصد بوده است.

حسینی همچنین ادعا کرده که نرخ مشارکت اقتصادی هنوز به سطح پیش از کرونا (۴۴ درصد) بازنگشته و از سال ۱۳۹۱ تاکنون، سالانه بین ۳۴۰ تا ۳۵۰ هزار شغل جدید در کشور ایجاد شده است.

وی از از دست رفتن بیش از یک میلیون شغل در دوران کرونا، تورم بالای ۴۰ درصد در چهار سال گذشته، سهم ۵۸ درصدی مشاغل غیررسمی و خروج ۶۰ درصدی استارتاپ‌ها در سال نخست فعالیت هم سخن گفت.

اما بررسی داده‌های رسمی نشان می‌دهد برخی از این آمارها دقیق‌اند، بعضی تقریبی، و بخشی هم خوش‌بینانه‌تر از واقعیت.

نرخ بیکاری پایین‌تر، اما مشارکت کمتر

بر اساس داده‌ها، نرخ بیکاری در بهار ۱۴۰۱ حدود ۹.۲ درصد بوده و در تابستان ۱۴۰۴ به ۷.۴ درصد رسیده است. این روند ظاهراً نشان‌دهنده بهبود وضعیت اشتغال است، اما نرخ مشارکت اقتصادی در همین دوره از ۴۴.۳ درصد به ۴۰.۸ درصد کاهش یافته؛ به این معنا که بخش قابل‌توجهی از جمعیت در سن کار، دیگر وارد بازار کار نمی‌شوند یا از آن خارج شده‌اند.

به گفته کارشناسان، همین کاهش مشارکت می‌تواند دلیل اصلی پایین‌تر شدن نرخ بیکاری باشد، نه الزاماً رشد فرصت‌های شغلی.

میانگین بیکاری و آمار اشتغال

در مورد میانگین بیکاری سال گذشته نیز آمار رسمی مرکز آمار عدد ۷.۶ درصد را ثبت کرده است. اختلاف اندک با رقم ۷.۵ درصدی که حسینی گفته، چندان چشمگیر نیست.

درباره میزان اشتغال ایجادشده نیز گزارش‌های رسمی وزارت کار نشان می‌دهد میانگین بلندمدت ایجاد شغل در کشور حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار شغل در سال بوده است. عدد ۳۴۰ تا ۳۵۰ هزار که حسینی گفت در بازه واقعی قرار دارد.

رشد اقتصادی و تورم؛ دو متغیر کلیدی

معاون اشتغال میانگین رشد اقتصادی ایران را در دهه اخیر ۲.۲ درصد اعلام کرد. بررسی گزارش‌های بانک مرکزی و مرکز آمار نشان می‌دهد میانگین رشد واقعی در همین بازه حدود ۱.۵ تا ۲ درصد بوده است؛ یعنی عدد اعلامی کمی در سمت بالای واقعیت ایستاده است.

در مورد تورم، اما داده‌ها سخن او را تأیید می‌کند. از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ تورم همواره بالای ۴۰ درصد بوده و تنها در سال ۱۴۰۳ به حدود ۳۲ درصد کاهش یافته است.

ساختار بازار کار؛ سهم بالای مشاغل غیررسمی

بر اساس گزارش‌های وزارت کار، حدود ۵۷ تا ۵۸ درصد شاغلان کشور در بخش‌های غیررسمی فعالیت دارند و ۸۶ درصد بنگاه‌های اقتصادی کمتر از ۱۰ کارگر دارند. این بنگاه‌های کوچک نیمی از اشتغال کشور را به دوش می‌کشند.

ماجرای استارتاپ‌ها؛ آمار جهانی چیز دیگری می‌گوید

حسینی گفته بود ۶۰ درصد استارتاپ‌ها در سال اول فعالیت از بازار خارج می‌شوند. آمارهای جهانی اما نشان می‌دهد در سال نخست حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد استارتاپ‌ها شکست می‌خورند و نرخ خروج ۵۰ درصدی معمولاً در بازه‌ی پنج‌ساله رخ می‌دهد. بنابراین رقم اعلام‌شده از سوی معاون وزارت کار، به‌وضوح بالاتر از میانگین جهانی است.

جمع‌بندی

بنابراین در مجموع، گفته‌های مالک حسینی درباره شاخص‌های کلان اشتغال و بیکاری، در بخش عمده‌ای با آمار رسمی انطباق دارد. تصویر کلی او از تورم بالا، مشارکت پایین و سهم زیاد مشاغل غیررسمی، واقعی است. با این حال، برخی جزئیات مانند میانگین رشد اقتصادی و نرخ شکست استارتاپ‌ها دقیق نیست و رنگی از اغراق دارد.

بررسی‎‌های ما نشان می‌دهد ادعای کلی وزارت کار درباره بهبود بازار کار تا حدود زیادی درست است، اما نه کاملاً دقیق.

///انتهای پیام