چرا ترامپ به دنبال بی‌ثباتی در ونزوئلا است؟

به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی رواج ۲۴ به نقل از تسنیم ، در ماه‌های اخیر دولت دونالد ترامپ با انجام مجموعه‌ای از اقدامات فشار بی‌سابقه‌ای را بر دولت نیکلاس مادورو در ونزوئلا اعمال کرده است. این تحرکات، که از اوایل تابستان ۲۰۲۵ شتاب گرفته فراتر از تحریم‌های اقتصادی دوران اول دونالد ترامپ رفته و به سمت عملیات نظامی و اطلاعاتی پنهان سوق پیدا کرده است.

دولت ترامپ هدف رسمی‌اش را مقابله با کارتل‌های قاچاق مواد مخدر اعلام کرده اما بسیاری از محافل اندیشکده‌ای در غرب و همچنین دولت ونزوئلا تأکید می‌کنند شکل اقدامات دولت ایالات متحده به سمت احتمال مداخله نظامی یا اقداماتی برای بی‌ثبات کردن دولت مادورو پیش می‌رود.

در ۱۵ اکتبر ۲۰۲۵، ترامپ علناً تأیید کرد که به آژانس مرکزی اطلاعات (سیا) مجوز عملیات پنهان در ونزوئلا داده است. این عملیات می‌تواند شامل اقدامات یک‌جانبه یا هماهنگ با عملیات نظامی بزرگ‌تر علیه نیکلاس مادورو یا دولتش باشد.

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، در ماه‌های اخیر دولت دونالد ترامپ با انجام مجموعه‌ای از اقدامات فشار بی‌سابقه‌ای را بر دولت نیکلاس مادورو در ونزوئلا اعمال کرده است. این تحرکات، که از اوایل تابستان ۲۰۲۵ شتاب گرفته فراتر از تحریم‌های اقتصادی دوران اول دونالد ترامپ رفته و به سمت عملیات نظامی و اطلاعاتی پنهان سوق پیدا کرده است.

دولت ترامپ هدف رسمی‌اش را مقابله با کارتل‌های قاچاق مواد مخدر اعلام کرده اما بسیاری از محافل اندیشکده‌ای در غرب و همچنین دولت ونزوئلا تأکید می‌کنند شکل اقدامات دولت ایالات متحده به سمت احتمال مداخله نظامی یا اقداماتی برای بی‌ثبات کردن دولت مادورو پیش می‌رود.

در ۱۵ اکتبر ۲۰۲۵، ترامپ علناً تأیید کرد که به آژانس مرکزی اطلاعات (سیا) مجوز عملیات پنهان در ونزوئلا داده است. این عملیات می‌تواند شامل اقدامات یک‌جانبه یا هماهنگ با عملیات نظامی بزرگ‌تر علیه نیکلاس مادورو یا دولتش باشد.

کنترل منابع ارزشمند

ونزوئلا با در اختیار داشتن ۲۵ درصد از ذخایر اثبات‌شده نفت جهان (حدود ۳۰۳ میلیارد بشکه) بزرگ‌ترین صادرکننده نفت خام سنگین به پالایشگاه‌های آمریکایی است. تولید فعلی این کشور حدود یک میلیون بشکه در روز است، اما پتانسیل بازگشت به سه میلیون بشکه وجود دارد.

اما گلایه آمریکا این است که مادورو با عقد قراردادهای انحصاری با چین، ایران و روسیه جریان نفت ونزوئلا را به سمت رقبای آمریکا هدایت کرده است؛ مثلاً چین در اوت ۲۰۲۵ اولین سکو نفتی شناور را در دریاچه ماراکایبو نصب کرد.

یک انگیزه آمریکا در ونزوئلا این است که سرنگونی مادورو می‌تواند دسترسی شرکت‌های آمریکایی مانند «شورون» را به این منابع تضمین کند، صادرات به چین را کاهش دهد و وابستگی آمریکا را به نفت خاورمیانه کم کند.

ونزوئلا پیش از تحریم‌های گسترده آمریکا در ۲۰۱۷، سومین صادرکننده نفت خام به ایالات متحده بود و بیش از ۱۵ درصد واردات نفت آمریکا را تأمین می‌کرد. جان بولتون، مشاور امنیت ملی سابق ترامپ، صریحاً گفته بود: «سرمایه‌گذاری شرکت‌های آمریکایی در نفت ونزوئلا تأثیر اقتصادی عظیمی بر آمریکا خواهد داشت».

ونزوئلا همچنین معدن ذخایر قابل توجه طلا (۱۶۱ تن گزارش شده توسط شورای جهانی طلا [WGC]، ۲۰۲۴) و ظرفیت عظیم معدنکاری در «قوس اورینوکو» است؛ جایی که گزارش‌های رسمی ونزوئلا ارزش مواد معدنی استراتژیک، از جمله کلتان و عناصر خاکی کمیاب را تا ۲ تریلیون دلار تخمین زده‌اند (اوپک، ۲۰۲۴؛ WGC، ۲۰۲۴).

در واقع، آنچه واشنگتن به دنبال آن است، مطیع کردن ونزوئلا است، همانطور که قبلا عراق، لیبی و سوریه را به این کار واداشت تا دسترسی خود را به نفت و ثروت معدنی تضمین کند و یک دولت دست نشانده به رهبری چهره‌های مخالف مانند «ماریا کورینا ماچادو» ایجاد کند. شعار امپریالیستی «آمریکا را دوباره بزرگ کنیم» چیزی جز جنگ، تحریم و غارت کشورهای مستقل نیست.

 مقابله با نفوذ ژئوپلیتیک رقبا

ایالات متحده از طرف دیگر ونزوئلا را به دلیل عواملی نظیر داشتن ذخایر عظیم نفت، موقعیت جغرافیایی نزدیک به آمریکا و دریای کارائیب، سیاست‌های ضدآمریکایی مادورو و ضعف اقتصادی داخلی یک فرصت طلایی برای روسیه، چین و ایران می‌داند.

آمریکا معتقد است که این کشورهای رقیب با استفاده از ونزوئلا می‌توانند نفوذ نظامی، اقتصادی و اطلاعاتی خود در منطقه را گسترش دهند. سرنگونی دولت مادورو از نگاه استراتژیست‌های آمریکایی یک ضربه چندجانبه به محور ضدآمریکایی است.

به عنوان مثال چین بزرگ‌ترین طلبکار ونزوئلا با بیش از ۶۰ میلیارد دلار وام در برابر نفت است. پکن از ۲۰۱۸ تاکنون سالانه ۲۰۰ هزار بشکه نفت خام از میدان‌های اورینوکو دریافت می‌کند و در حال ساخت ۱۲ سکو نفتی شناور در دریاچه ماراکایبو است.

سرنگونی مادورو به دولت جدید اجازه می‌دهد قراردادهای چینی را بازنویسی یا لغو کند، شرکت‌های آمریکایی مانند شورون و اکسون‌موبیل را جایگزین کند و جریان نفت به چین را به سمت بازارهای آمریکا و اروپا هدایت کند.

بحران هژمونی آمریکا

ایالات متحده آمریکا از طرف دیگر درگیر بحران‌هایی است که تصور می‌کند با سرنگونی دولت مادورو می‌تواند در جهت رفع آنها گام بردارد. ایالات متحده آمریکا در سال‌های گذشته هژمونی خودش را در معرض خطر می‌بیند و به دنبال احیای آن است.

آمریکا از یک سو، دارای کسری تجاری با چین است؛ رقمی که در سال ۲۰۲۴ از ۲۹۵ میلیارد دلار فراتر رفت و از سوی دیگر، کسری با اتحادیه اروپا که به ۲۳۵ میلیارد دلار رسیده است (اداره سرشماری ایالات متحده، ۲۰۲۴؛ یورواستات، ۲۰۲۴). ترامپ برای پر کردن این شکاف، حمایت‌گرایی را تشدید کرده، به اعمال تعرفه‌ها روی آورده و «همه» را به خاطر کلاهبرداری از ایالات متحده سرزنش می‌کند. در این چارچوب، کنترل منابع استراتژیک همچون منابع ونزوئلا برای حفظ هژمونی جهانی آن حیاتی است.