گزارش ۱| بررسی ادعای سریع‌القلم درباره پیشرفت کشورها با آمریکا

سرویس اقتصادی، پایگاه تحلیلی_خبری رواج۲۴؛ محمود سریع‌القلم، کارشناس سیاسی، اخیراً ادعا کرده است که هیچ کشوری نمی‌تواند ثروتمند شود مگر اینکه روابط دیپلماتیک و اقتصادی نرمال با آمریکا داشته باشد. او مثال‌هایی از چین، هند، ویتنام، کره جنوبی و مکزیک آورده و زمان نرمال‌سازی روابط هر کشور را مشخص کرده است؛ چین در ۱۹۷۱، هند در ۱۹۹۵، ویتنام در ۱۹۹۷، کره جنوبی در ۱۹۶۵ و مکزیک در ۱۹۸۵. به گفته او، این کشورها توانسته‌اند وارد شبکه جهانی شوند، مهارت‌های صنعتی و مدیریتی کسب کنند و با فرهنگ کار جمعی و تولید، ثروت ملی بسازند.

وی همچنین معتقد است که کشورهای موفق، مزیت نسبی خود را شناسایی کرده و با بهره‌گیری از آن، مسیر توسعه را طی کرده‌اند. در نقطه مقابل، کشورهایی مانند بلاروس، کوبا، کره شمالی و ایران هنوز نتوانسته‌اند مسیر تولید و توسعه پایدار را درک کنند و به همین دلیل رشد اقتصادی قابل توجهی ندارند.

بررسی داده‌ها

چین

روابط چین و آمریکا از ۱۹۷۲ آغاز شد و در ۱۹۷۹ رسمی گردید. قراردادهای کلیدی اقتصادی مانند U.S.-China Relations Act ۲۰۰۰ و ورود چین به WTO در ۲۰۰۱، مسیر تجارت گسترده را هموار کرد. حجم مبادلات تجاری چین و آمریکا در ۲۰۲۳ حدود ۵۷۵ میلیارد دلار بوده است. وضعیت اقتصادی ۲۰۲۴ نشان می‌دهد GDP حدود ۱۹.۴ تریلیون دلار، GDP per capita ۱۳۸۱۰ دلار، نرخ رشد ۴.۸-۵٪ و بیکاری ۵.۲٪ است. چین با صادرات قوی و سرمایه‌گذاری خارجی توانسته رشد اقتصادی خود را حفظ کند، هرچند چالش‌هایی مانند کاهش تقاضای داخلی و بدهی وجود دارد.

هند

هند روابط دیپلماتیک با آمریکا از ۱۹۴۷ داشت، اما جهش اقتصادی واقعی پس از اصلاحات ۱۹۹۱ اتفاق افتاد. قراردادهای کلیدی مانند BECA ۲۰۲۰ و SOSA ۲۰۲۴، تجارت و سرمایه‌گذاری را تسهیل کردند. حجم مبادلات ۲۰۲۳ حدود ۱۱۸.۳ میلیارد دلار است و GDP ۲۰۲۴ حدود ۴.۱۳ تریلیون دلار با رشد ۶.۶-۷.۸٪ گزارش شده است. بخش خدمات، فناوری اطلاعات و اصلاحات داخلی موتور رشد هند بوده‌اند، هرچند نابرابری و بیکاری جوانان هنوز چالش است.

ویتنام

روابط دیپلماتیک ویتنام با آمریکا در ۱۹۹۵ برقرار شد و تحریم تجاری ۱۹۹۴ برداشته شد. Bilateral Trade Agreement ۲۰۰۰ و ارتقای رابطه به Comprehensive Strategic Partnership در ۲۰۲۳، ویتنام را وارد شبکه‌های تجاری جهانی کرد. حجم مبادلات ۲۰۲۳ حدود ۱۲۳.۸ میلیارد دلار است. GDP ۲۰۲۴ حدود ۴۸۴.۷ میلیارد دلار، رشد ۶.۵-۷.۴٪، بیکاری ۲.۲۲٪ و تورم ۳.۳۸٪ گزارش شده است. ویتنام با تمرکز بر تولید و صادرات، توانسته جایگاه خود را در زنجیره ارزش جهانی تثبیت کند.

کره جنوبی و مکزیک

کره جنوبی از روابط دیپلماتیک با آمریکا از ۱۹۴۹ برخوردار بوده و قراردادهای مهمی مانند KORUS FTA ۲۰۱۲ و کمک‌های اولیه آمریکا نقش موثری در رشد صنعتی داشتند. حجم تجارت ۲۰۲۳ حدود ۱۸۰.۵ میلیارد دلار و GDP ۲۰۲۴ حدود ۱.۸۶ تریلیون دلار است. مکزیک نیز با NAFTA ۱۹۹۴ (USMCA ۲۰۲۰) توانسته تجارت خود با آمریکا را به ۷۹۸.۸ میلیارد دلار برساند. هر دو کشور نشان می‌دهند که تجارت آزاد و همکاری‌های استراتژیک با آمریکا می‌تواند موتور رشد اقتصادی باشد، حتی اگر نرخ رشد فعلی آنها به دلایل داخلی و جهانی کند شده باشد.

کشورهای که ادعا شده ناموفق هستند:

بلاروس، کوبا، کره شمالی و ایران نمونه کشورهایی هستند که هنوز روابط گسترده و پایدار با آمریکا ندارند. حجم تجارت آنها با آمریکا در ۲۰۲۳ کمتر از یک میلیارد دلار بوده و GDP و رشد اقتصادی آنها پایین یا منفی است.

ایران؛ رشد محدود با محوریت چین و روسیه

ایران از سال ۱۹۷۹ روابط خود با آمریکا را قطع کرده و تحریم‌ها همچنان ادامه دارند. حجم تجارت با آمریکا تقریباً صفر است (۰.۰۳۱ میلیارد دلار). GDP ایران در ۲۰۲۴ حدود ۳۵۶.۵ میلیارد دلار گزارش شده است. این کشور تلاش کرده محدودیت‌ها را با ایجاد جایگزین‌هایی جبران کند و بخش عمده صادرات و واردات خود را به چین و روسیه معطوف کرده است.

کشورهایی که بدون آمریکا رشد کرده‌اند

برخی کشورها توانسته‌اند مسیر توسعه را بدون تمرکز ویژه روی آمریکا دنبال کنند. نمونه برجسته آن ویتنام و برخی اقتصادهای آسیای شرقی مانند سنگاپور و تایلند هستند که با سرمایه‌گذاری داخلی، جذب سرمایه خارجی غیرآمریکایی و بهره‌گیری از مزیت‌های نسبی خود رشد کرده‌اند.

این کشورها به بازارهای منطقه‌ای و جهانی دیگر متصل شده‌اند و با تمرکز بر تولید، صادرات و نوآوری، رشد اقتصادی قابل توجهی داشته‌اند. هرچند دسترسی به فناوری و سرمایه آمریکا می‌تواند سرعت رشد را افزایش دهد، اما تجربه این کشورها نشان می‌دهد که با سیاست‌گذاری درست، اصلاحات ساختاری و مدیریت منابع داخلی، رشد اقتصادی بدون روابط مستقیم با آمریکا نیز ممکن است.

جمع‌بندی

بنابراین داده‌ها نشان می‌دهد که روابط نرمال با آمریکا می‌تواند رشد اقتصادی را تسریع کند، همان‌طور که در چین، هند، ویتنام، کره جنوبی و مکزیک دیده می‌شود. این کشورها با تجارت گسترده، سرمایه‌گذاری خارجی و جذب فناوری توانسته‌اند رشد چشمگیری داشته باشند.

کشورهایی که روابط محدود دارند، مانند بلاروس، کوبا و کره شمالی، با تحریم‌ها و محدودیت‌های تجاری روبرو هستند و رشد اقتصادی آن‌ها پایین یا ناپایدار است. ایران توانسته تا حدی محدودیت ناشی از نبود روابط با آمریکا را با فروش و همکاری اقتصادی با چین و روسیه جبران کند، اما این جبران کامل نیست و دسترسی به فناوری پیشرفته، سرمایه‌گذاری گسترده و بازارهای بزرگ آمریکا و اتحادیه اروپا را جایگزین نمی‌کند.

با این حال، تجربه کشورهایی مانند ویتنام و سنگاپور نشان می‌دهد که رشد بدون آمریکا هم ممکن است، اما نیازمند اصلاحات داخلی، مدیریت هوشمند منابع و بهره‌گیری از مزیت‌های نسبی است. بنابراین، روابط با آمریکا یک شرط مهم اما نه کافی برای توسعه اقتصادی است.

///انتهای پیام