بررسی ادعای غرامت دو تریلیون پوندی فلسطین از بریتانیا

روایت جهان، پایگاه تحلیلی–خبری رواج۲۴؛ اخیراً در شبکه‌های اجتماعی ادعایی پرسر و صدا منتشر شده مبنی بر اینکه «محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، پس از به رسمیت شناخته شدن کشور فلسطین از سوی بریتانیا، از لندن درخواست دو تریلیون پوند غرامت کرده است.» این ادعا به‌سرعت در پلتفرم‌هایی مانند ایکس، فیس‌بوک و اینستاگرام دست‌به‌دست شد و برخی کاربران آن را نشانه‌ای از «اقدام تاریخی فلسطین در بازخواست استعمارگران» دانستند. اما واقعاً ماجرا چیست و منشأ این رقم نجومی از کجا آمده است؟

ماجرا چیست؟

در ۲۱ سپتامبر ۲۰۲۵، دولت بریتانیا به‌صورت رسمی کشور فلسطین را به رسمیت شناخت. این اقدام که در راستای تقویت راه‌حل دو‌دولتی و بازگشت به مذاکرات صلح عنوان شد، واکنش‌های مختلفی را در سطح بین‌المللی به همراه داشت. تنها یک روز بعد از این تصمیم، پستی در شبکه ایکس منتشر شد که در آن نوشته بود: «فلسطین پس از شناسایی رسمی، از بریتانیا دو تریلیون پوند غرامت برای دوره ۱۹۱۷ تا ۱۹۴۸ مطالبه کرده است.»

متن همراه این پست مدعی بود که محمود عباس با استناد به قوانین بین‌المللی، خواهان پرداخت غرامت برای «سال‌های اشغال و ظلم استعماری» شده است. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد این ادعا هیچ پشتوانه واقعی ندارد.

منبع ادعا: بلکه برداشت رسانه‌ای

منشأ عدد دو تریلیون پوند نه از سخنان محمود عباس، بلکه از گزارشی در روزنامه دیلی‌میل بوده است. این رسانه انگلیسی در روز ۲۰ سپتامبر، یک روز پیش از اعلام رسمی لندن مقاله‌ای منتشر کرده و در آن به نقل از برخی «کارشناسان حقوق بین‌الملل» نوشته بود که شناسایی فلسطین «می‌تواند زمینه‌ساز مطالبه غرامت شود» و مبلغی در حدود دو تریلیون پوند را به‌عنوان «مبنای احتمالی» مطرح کرده بود.
در هیچ بخش از آن گزارش، نام یا نقل‌قولی از محمود عباس یا هیچ مقام فلسطینی درباره این رقم ذکر نشده بود. حتی اسامی کارشناسان حقوقی نیز اعلام نشده و منبع آن مبهم باقی مانده بود.

واکنش مقامات فلسطینی

یکی از مقام‌های ارشد فلسطینی نیز در گفت‌وگو با رویترز، این ادعا را «کاملاً نادرست» خوانده و گفته بود که چنین خبری پیش از اعلام رسمی بریتانیا منتشر شده تا فضای رسانه‌ای را تحت فشار قرار دهد.

وی تأکید کرده بود که بیانیه رسمی محمود عباس پس از شناسایی فلسطین، تنها شامل «قدردانی از تصمیم بریتانیا و تأکید بر ادامه مسیر دیپلماتیک» بوده و هیچ اشاره‌ای به غرامت یا عدد مشخصی در آن وجود نداشته است.

سابقه درخواست غرامت وجود دارد، اما نه با عدد

واقعیت این است که عباس در گذشته بارها از بریتانیا بابت نقش تاریخی‌اش در صدور اعلامیه بالفور (۱۹۱۷) انتقاد کرده و خواستار «پوزش و جبران خسارت» شده است. اما این مطالبه هیچ‌گاه به رقم معینی محدود نبوده و صرفاً جنبه سیاسی و نمادین داشته است.

اعلامیه بالفور، که زمینه‌ساز تشکیل دولت یهود در فلسطین شد، از نگاه فلسطینیان «تجسم ظلم استعماری» است و از همین‌رو درخواست جبران آن همواره بخشی از مواضع تشکیلات خودگردان بوده است.

عدد ۲ تریلیون از کجا آمد؟

بررسی بیشتر نشان می‌دهد عدد یادشده ابتدا در سال ۲۰۲۴ در یک وبلاگ شخصی از «خوان کول»، استاد تاریخ خاورمیانه در دانشگاه میشیگان، مطرح شده بود. او در مطلبی تحلیلی نوشته بود: «۲.۵ تریلیون دلار نقطه شروع خوبی برای محاسبه غرامت بریتانیا به فلسطینی‌هاست.»
خود کول در پاسخ به رویترز تأکید کرده که این رقم صرفاً برآورد شخصی او بوده و هیچ ارتباطی با اظهارات عباس نداشته است. به‌این‌ترتیب، رسانه‌های مختلف در جریان پوشش شناسایی فلسطین توسط بریتانیا، رقم تحلیلی کول را با خبر دیلی‌میل درهم آمیخته و کاربران شبکه‌های اجتماعی هم آن را به محمود عباس نسبت داده‌اند.

جمع‌بندی

بنابراین نتیجه بررسی داده‌ها و اظهارات رسمی نشان می‌دهد ادعای «درخواست دو تریلیون پوند غرامت از سوی محمود عباس» نادرست است.

///انتهای پیام