نبرد تن به تن خرس قهوه‌ای فارس با غول توسعه

به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی رواج ۲۴ به نقل از ایرنا ، مواجهه مرگبار با دنیای انسان‌ها، بازی را برای این پشمالویان قهوه‌پوش به کاملا باخته تبدیل کرده و زنگ انقراض را در طبیعت فارس به صدا درآورده است.

اخبار مرگبار خرس‌های قهوه‌ای دیگر به یک تک‌خبر معمولی تبدیل شده است؛ این روزها، تلف شدن آنان بر اثر برخورد با قطار، ادوات کشاورزی و دست شکارچیان متخلف، به قصه‌ای تکراری و تلخ مبدل گشته است.

مواجهه آنان با محیط‌های زندگی روستایی و حاشیه شهرهای استان فارس افزایش یافته است؛ مواجهه‌ای که همیشه پایانی غم‌انگیز برای خرس دارد و روندی غیرقابل جبران را برای حذف تدریجی آنان از طبیعت به دنبال می‌آورد

فاجعه در مزرعه ذرت؛ تیغه‌های کمباین، زندگی خرس را درو کرد

حادثه شامگاه دوشنبه، ۲۱ مهرماه ۱۴۰۴، در یکی از مزارع ذرت شهرستان سرچهان روی داد؛ یک قلاده خرس قهوه‌ای در جستجوی غذا، ناخواسته به کام تیغه‌های کمباین افتاد و به شدت زخمی شد و این حیوان زخمی، بلافاصله به سوی ارتفاعات متواری شد.

به محض دریافت گزارش، یک تیم تخصصی متشکل از دامپزشک و نیروهای اجرایی محیط‌بان برای نجات و درمان این حیوان به منطقه اعزام شدند اما این گونه ارزشمند حیات وحش، به دلیل شدت جراحات وارده، پیش از رسیدن تیم امداد، در روز ۲۲ مهرماه تلف شد.

ریل بی‌رحم؛ قطارها بر پیکر حیات وحش فارس می‌تازند

مهرماه امسال نیز ۲ توله خرس قهوه‌ای در نزدیکی منطقه شکارممنوع «کوه‌خرسی» مرودشت، بر اثر برخورد با قطار جان خود را از دست دادند.

تیغه فولادین بر گلوی طبیعت

تلف شدن گونه‌های ارزشمند محیط زیست در برخورد با قطار،قصه‌ای پرتکرار در استان فارس است.

به واسطه عدم دریافت مجوزهای زیست‌محیطی در زمان احداث ریل در این استان، این فاجعه همواره تکرار می‌شود و جان محیط زیست فارس را می‌گیرد.

یتیمان سبز؛ سرنوشت مبهم توله‌خرس‌های فارس در پایتخت

خرداد امسال نیز یک قلاده خرس قهوه‌ای ماده در منطقه ابرج توسط شکارچیان غیرمجاز کشته شد و دو توله خرس بی‌سرپرست را بر جای گذاشت.

این دو توله خرس برای تیمار و نگهداری بهتر به تهران انتقال یافتند؛ آنان برای زندگی بهتر راهی پایتخت شدند، غافل از اینکه سرنوشت شومی در انتظارشان است چرا که یکی از این توله‌خرس‌ها در همان روزهای اول و در مردادماه امسال، در پارک پردیسان تهران ناپدید شد و تاکنون نیز اطلاعات دقیقی از سرنوشت این توله‌خرس یتیم در دسترس نیست و مشخص نیست چه بلایی بر سر آن آمده است.

انسان وارد زندگی خرس‌ها شد

دبیر انجمن دوستداران محیط زیست فارس، در گفت‌وگو با ایرنا به ریشه این بحران پرداخت.

محمدرضا گل همیشه‌بهار اظهار کرد: خرس قهوه‌ای و خرس سیاه از گونه‌های بومی طبیعت استان هستند؛ توسعه زندگی شهری و روستایی در زیستگاه این حیوانات، کاملا روند طبیعی زندگی این گونه ارزشمند را مختل کرده است.

وی توسعه راه‌ها و جاده‌ها، ریل آهن و فعالیت شکارچیان متخلف را از دلایل اصلی نابودی خرس‌های قهوه‌ای در نقاط مختلف استان برشمرد.

گل همیشه‌بهار بر لزوم اندیشیدن راهکارهای علمی و اصولی توسط متولیان امر تاکید کرد.

وی ایمن‌سازی حریم جاده‌ها و راه‌آهن با فنس‌کشی در مجاورت زیستگاه‌های خرس و همچنین آگاه‌سازی مردم محلی را ۲ راهکار کلیدی برای حفاظت از این گونه دانست.

سلفی مرگبار؛ غذادهی به خرس، بلایی برای انسان و حیوان

دبیر انجمن دوستداران محیط زیست فارس با اشاره خطرناک به رفتار برخی گردشگران هشدار داد.

وی گفت: متاسفانه شاهد رفتارهایی مانند غذادهی به حیوانات و حتی خرس توسط برخی کوهنوردان و گردشگران هستیم؛ این اقدامات بسیار خطرناک است و هم جان افراد را به خطر می‌اندازد و هم با عادت دادن حیوان به انسان، جان آن را تهدید می‌کند؛ حیوانی که به روستاها نزدیک شود، در نهایت حذف خواهد شد.

رشد مواجهه انسان با خرس در فارس

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره‌کل حفاظت از محیط زیست استان فارس نیز در گفت و گوی تفصیلی با خبرنگار ایرنا گفت: در سال‌های اخیر برخورد گونه ارزشمند خرس قهوه ای در سطح استان با قطار و مواجهه این گونه با انسان زیاد شده است.

نبی الله مرادی افزود: برای ایجاد ریل آهن در گذشته در سطح استان مجوز ناشی از بررسی اثرات زیست محیطی اخذ نشده به‌رغم اینکه ریل آهن در این استان از مجاور زیستگاه خرس عبور می کند.

راه آهن فارس برای حیات وحش ایمن شود

وی با بیان اینکه در مجاورت ریل آهن در استان حفاظ و فنس کشی در محدوده زیستگاه های خرس و حیات وحش انجام نشده است، گفت: لازم است در اطراف ریل آهن در محدوده زیستگاه های حیات وحش و خرس قهوه ای فنس کشی انجام شود.

وی افزود: توسعه بعضی روستاها و مناطق شهری در استان فارس در زیستگاه های حیات وحش و همچنین خرس انجام شده است.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره‌کل حفاظت از محیط زیست استان فارس ادامه داد: از طرفی خرس احتیاجات و غذای خود را از طبیعت به دست می آورد که طبیعت نیز در بسیاری مناطق استان به دلیل خشکسالی و همچنین بهره برداری بی ضابطه تحلیل رفته است.

غذای حیات وحش را انسان می‌برد

وی اضافه کرد: جمع آوری بسیاری از محصولات طبیعت مانند بادام کوهی و … نیز توسط برخی مردم محلی انجام می شود که غذای گونه هایی مانند خرس است و به همین دلیل و کمبود منابع غذایی و نیاز به آب آشامیدنی، خرس ها به مناطق زندگی انسان و مناطق روستایی نزدیک می شوند و از این رو تعارض و برخورد بین انسان و خرس به وقوع می پیوندد.

مرادی با تاکید بر لزوم مدیریت این نوع برخوردها و تعارضات، گفت: در سالهای اخیر مطالعات میدانی در این زمینه با همکاری دانشگاه شیراز انجام شده که بخشی از تعارضات در آن دیده و همچنین راهکارهای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت نیز برای آن تعریف شده است.

خسارت حیات وحش به کشاورزان و مردم جبران می‌شود

وی اعلام کرد: براساس تفاهم های صورت گرفته با بیمه کشاورزان و عشایر، صندوق مطالعات محیط زیست و … خسارت وارد شده به کشاورزان و مردم به دلیل مواجهه با خرس پرداخت خواهد شد، هرچند شاید کمتر از میزان خسارت باشد اما بالاخره تا حدودی جبران زیان خواهد شد.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره‌کل حفاظت از محیط زیست استان فارس در ادامه عنوان کرد: اخیرا تفاهم نامه همکاری نیز با پتروشیمی شیراز منعقد شده که از محل مسئولیت های اجتماعی در این زمینه و آموزش دهی به جوامع محلی بهره برداری شود.

وی ادامه داد: با راه آهن جمهوری اسلامی نیز مذاکراتی صورت گرفته که چراغ های چشمک زن در مناطقی که زیستگاه حیات وحش و خرس قهوه ای است نصب شود و لوکوموتیورانان از احتمال مواجهه با خرس قهوه‌ای آگاه شوند، همچنین تابلوهایی نیز در زیستگاه خرس قهوه ای در استان نصب شده است.

مرادی با بیان اینکه نتیجه کار در زمینه حیات وحش دراز مدت مشخص می‌شود، افزود: دوره های آموزشی نیز برای مردم محلی و جوامعی که ممکن است با خرس مواجهه داشته باشند برگزار شده است.

وی در ادامه جمعیت گونه خرس قهوه ای را در سطح استان مناسب ارزیابی کرد و احتمال مواجهه خرس با انسان در زیستگاه های این گونه ارزشمند را زیاد دانست و گفت: خرس سیاه نیز تنها در مناطق محدودی از جنوب استان فارس وجود دارد و جمعیت اندکی از این گونه ارزشمند نیز در جنوب استان زیست می کنند.

غذا دهی به خرس ممنوع!!!

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره‌کل حفاظت از محیط زیست استان فارس در پاسخ به سوال خبرنگار ایرنا در خصوص غذادهی دستی به حیوانات و خرس بیان کرد: مردم باید از غذادهی به خرس و هر گونه دیگر حیات وحش به جد خودداری کنند.

وی اضافه کرد: تغذیه دستی به بعضی گونه‌های محدود پرندگان آن هم با هماهنگی ادارات محیط زیست و مشاوره متخصصین منعی ندارد و در سایر موارد به جد باید از این کار پرهیز شود.

مرادی اظهار کرد: غذادهی به حیات وحش یکی از دلایلی است که این حیوانات را به مناطق روستایی و محل زندگی انسان می کشاند که این مساله می تواند خطرات زیادی برای مردم و حیوان در پی داشته باشد.

هنگام رو به رو شدن با خرس چه کار باید کرد؟

وی در ادامه توصیه هایی نیز در خصوص زمان مواجهه با خرس ارائه کرد و افزود: در صورتی که مردم با خرس مواجه شده و یا کشاورزان از این بابت خسارتی داشتند موضوع را به نزدیکترین اداره حفاظت از محیط زیست محل زندگی خود گزارش کنند تا زمینه پرداخت خسارت به آنها فراهم شود.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره‌کل حفاظت از محیط زیست استان فارس افزود: شهروندان اگر با گیرافتادن گونه حیات وحش یا خرس در محلی مانند استخر کشاورزی و یا آب انبار مواجه شدند این مساله را نیز باید سریعا به محیط زیست منطقه گزارش کنند تا متخصصین برای رهاسازی و یا انجام نیازهای درمانی آن گونه وارد عمل شوند.

با صدای بلند وارد زیستگاه خرس شوید

وی در ادامه با بیان اینکه خرس اغلب در مواجهه با انسان پا به فرار می گذارد، گفت: مردم سعی کنند در صورتی که در زیستگاه خرس وارد شده اند با سر و صدای بلند راهپیمایی کنند.

مرادی افزود: خرس در صورت شنیدن صدای انسان سریع از محل دور می شود و اگر شخصی در فاصله نزدیک و چند متری با خرس روبه رو شد اول باید آرامش خود را حفظ کند.

او ادامه داد: صدای بلند و تکان دادن دستها اغلب موجب دور شدن خرس خواهد شد اما اگر مواجهه با خرس رخ داد و خرس به سمت شخص آمد ، فرد باید به شکم روی زمین بخوابد و خود را به مردن زده و از هر نوع حرکتی پرهیز کند و با دست سر و صورت خود را بپوشاند.

خرس نزدیک شد خود را به مردن بزنید

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره‌کل حفاظت از محیط زیست استان فارس خاطرنشان کرد: در این شرایط خرس شاید به فرد هم نزدیک شود و حتی فرد را تکان دهد ولی در صورت مشاهده بی حرکتی آن شخص محیط را رها کرده و دور می شود.

وی از مردم درخواست کرد که برای حفاظت از محیط زیست و حیات وحش کوشا بوده تا باقی مانده حیات وحش حفاظت شده و برای نسل های آینده باقی بماند.

به گزارش ایرنا، بی‌شک وضعیت خرس‌های قهوه‌ای در استان فارس به یک بحران جدی و هشداردهنده تبدیل شده است؛ گزارش‌های متعدد همواره از تلف شدن این گونه ارزشمند حکایت می‌کند و رویارویی مرگبار آنان با دنیای انسان‌ها را به تصویر می‌کشد.

چهره مرگ؛ تیغه‌ها، ریل و شکارچیان قربانی می‌گیرند

مرگ خرس‌ها در استان فارس دیگر به یک خبر عادی و تکراری تبدیل شده است؛ آنان قربانی اصلی توسعه بدون برنامه‌ریزی می‌شوند؛ تیغه‌های کمباین زندگی آنان را در مزارع ذرت درو می‌کند؛ ریل قطار، پیکر توله‌خرس‌ها و خرس‌های بالغ را در هم می‌کوبد؛ شکارچیان متخلف نیز خرس‌های مادر را می‌کشند و توله‌هایشان را یتیم و بی‌پناه رها می‌کنند.

ریشه بحران؛ توسعه به بهای نابودی زیستگاه تمام می‌شود

دلایل اصلی این فاجعه زیست‌محیطی،ریشه در اقدامات انسانی می‌گذارد؛ توسعه بدون ارزیابی، موجب احداث راه‌آهن و گسترش شهرها و روستاها بدون در نظر گرفتن مجوزهای زیستمحیطی شده است.

از سوی دیگر، خشکسالی و جمع‌آوری محصولات جنگلی توسط مردم محلی، منابع غذایی خرس‌ها را شدیدا کاهش می‌دهد و آنان را به سمت سکونتگاه‌های انسانی می‌کشاند.

افزون بر این، غذادهی گردشگران به حیوانات، رفتار طبیعی آنان را تغییر می‌دهد و خطر مواجهه و “حذف” را افزایش می‌دهد.

راه نجات؛ از فنس‌کشی تا آگاه‌سازی باید اجرایی شود

مسئولان و کارشناسان برای نجات این گونه ارزشمند، راهکارهای عملی را پیشنهاد می‌کنند.

آنان بر ایمن‌سازی زیرساخت‌ها از طریق فنس‌کشی حاشیه ریل و جاده‌ها در مناطق حساس تاکید می‌ورزند.

همچنین برنامه‌هایی برای جبران خسارت به کشاورزان و اجرای آموزش‌های گسترده برای جوامع محلی در دست اجرا است.

آنان از مردم می‌خواهند که به طور جدی از تغذیه دستی حیات وحش خودداری کنند.

سرنوشت خرس‌های قهوه‌ای فارس امروز در دستان انسان تصمیم‌گیری می‌کند؛ اگر جامعه و مسئولان برای حفاظت از این گونه چاره‌اندیشی فوری و علمی به کار نبندند، این نماد طبیعت ایران به زودی برای همیشه خاموش خواهد شد.

این زنگ خطر، هشداری است که نه فقط برای خرس‌ها، بلکه برای تمام اکوسیستم منحصربه‌فرد استان فارس به صدا درآمده است.