نفت و نوسانات ارزی؛ آیا مکانیسم ماشه بازار را به هم می‌ریزد؟
گروه راستی‌آزمایی، پایگاه تحلیلی_خبری رواج ۲۴ ؛ سید کمال سیدعلی، معاون ارزی اسبق بانک مرکزی، اخیراً در گفت‌وگویی مدعی شد که فعال شدن مکانیسم ماشه تأثیر واقعی بر اقتصاد ایران ندارد و بیشتر جنبه روانی دارد. او تأکید کرد که تحریم‌های آمریکا از قبل به‌قدری شدید بوده که چیزی برای اضافه شدن باقی نمانده و تا وقتی فروش نفت ادامه دارد، این مکانیزم اثر قابل‌توجهی بر اقتصاد ایران نخواهد گذاشت. همچنین سیدعلی معتقد است نوسان اخیر نرخ دلار ریشه در فضای هیجانی و انتظارات تورمی دارد و نه کمبود واقعی ارز یا کاهش عرضه نفت.
با این حال، بررسی‌های خبرنگار ما از منابع رسمی و گزارش‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که تجربه بازگشت تحریم‌های نفتی آمریکا در اردیبهشت ۹۷ تصویر متفاوتی ارائه می‌دهد.
سقوط صادرات نفت پس از خروج آمریکا از برجام
طبق گزارش اوپک (OPEC ASB 2020)، ایران در سال ۲۰۱۸ روزانه حدود ۲.۵ میلیون بشکه نفت صادر می‌کرد و با متوسط قیمت ۷۱ دلار، درآمد نفتی کشور نزدیک به ۶۵ میلیارد دلار برآورد می‌شد. با بازگشت تحریم‌های نفتی، صادرات ایران در سال ۲۰۱۹ به حدود ۹۷۵ هزار بشکه در روز کاهش یافت و با میانگین قیمت ۶۴ دلار، درآمد نفتی کشور به کمتر از یک‌سوم سال قبل یعنی حدود ۲۳ میلیارد دلار سقوط کرد. در سال ۲۰۲۰ و همزمان با بحران کرونا، صادرات ایران به حدود ۳۷۰ هزار بشکه در روز محدود شد و درآمد نفتی به نزدیک ۵.۵ میلیارد دلار رسید؛ یکی از پایین‌ترین سطوح تاریخ معاصر.
تأیید منابع داخلی
آمارهای داخلی نیز این افت را تأیید می‌کند. مراکز آماری در همان موقع کاهش بیش از ۵۰ درصدی درآمد صادرات نفت، گاز و میعانات در سال ۱۳۹۸ را ثبت کرده است؛ از حدود ۶۰ میلیارد دلار در ۱۳۹۷ به نزدیک ۲۹ میلیارد دلار در ۱۳۹۸. روزنامه‌های اقتصادی نیز در در همان سال درآمد نفتی سال ۱۳۹۸ را تنها حدود ۸ میلیارد دلار اعلام کرده بوده بودند. ضمن اینکه در گزارش عملکرد اقتصادی سال ۱۳۹۸ بانک خاورمیانه، تولید نفت خام ایران در این سال به حدود ۲ میلیون بشکه در روز رسیده بود که یکی از کمترین مقادیر در سال‌های اخیر بوده است.
شوک‌های مقطعی و نوسان بازار ارز و طلا
کارشناسان بازار ارز و طلا معتقدند بخشی از نوسانات اخیر دلار و طلا ریشه در شوک‌های مقطعی و هیجانات روانی دارد. به گفته آن‌ها، زمزمه‌ها درباره فعال شدن مکانیسم ماشه یا اخبار مرتبط با مذاکرات هسته‌ای و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌تواند در کوتاه‌مدت قیمت‌ها را به‌طور ناگهانی بالا ببرد، اما این افزایش‌ها معمولاً پایدار نیست و با انتشار اخبار مثبت یا کاهش تنش‌ها، بازار به آرامش نسبی بازمی‌گردد.
جمع‌بندی
بنابراین برخلاف ادعای سیدعلی که مکانیسم ماشه را صرفاً یک تهدید روانی می‌داند، شواهد تاریخی و داده‌های صادرات نفت نشان می‌دهد تحریم‌ها می‌توانند اثر واقعی و عمیق بر درآمدهای نفتی و منابع ارزی ایران داشته باشند. با این حال، کارشناسان تأکید می‌کنند که در شرایط فعلی، بخش عمده نوسانات بازار ارز و طلا ناشی از شوک‌های مقطعی و انتظارات روانی است و مدیریت صحیح انتظارات، اطلاع‌رسانی دقیق و پایدارسازی فروش نفت و منابع ارزی می‌تواند از شدت این نوسانات بکاهد.
برچسب ها :فروش نفت ، معاون ارزی اسبق بانک مرکزی ، مکانیسم ماشه ، نرخ دلار
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰