وقتی یک نماینده مجلس با آمار غلط خبر می‌سازد

گروه سیاسی، پایگاه تحلیلی_خبری رواج۲۴؛ عددها در سیاست فقط آمار نیستند، هر عدد می‌تواند ذهن جامعه را آرام کند یا به هم بریزد. به‌ویژه وقتی این عددها از زبان یک نماینده مجلس مطرح می‌شوند، اثرشان چند برابر است.

در ماه‌های اخیر، امیرحسین ثابتی، نماینده مجلس، چندین بار با طرح آمار و ادعاهایی خبرساز شده که بعدتر از سوی مراجع رسمی تکذیب یا اصلاح شده‌اند، از موضوع زندانیان مهریه گرفته تا قیمت بنزین و حتی نسبت دادن اظهارات نادرست به فرمانده سپاه تهران بزرگ. مرور این موارد، پرسش‌های جدی درباره دقت، مسئولیت و پیامدهای چنین اظهارنظرهایی ایجاد می‌کند.

مهریه، عددی که مسئله را پیچیده‌تر کرد

آخرین نمونه، اظهارنظر ثابتی درباره تعداد زندانیان مهریه بود. وی این عدد را «۲۵ هزار نفر» اعلام کرد، آماری که فاصله زیادی با واقعیت داشت و واکنش سریع قوه قضائیه را به دنبال آورد. مرکز رسانه قوه قضائیه این عدد را نادرست خواند و تأکید کرد آمار واقعی زندانیان مهریه در کشور «با اختلاف بسیار قابل‌توجهی کمتر» از رقم اعلام‌شده است. در بیانیه این مرکز همچنین از نمایندگان خواسته شد پیش از بیان آمار، آن را از مراجع رسمی استعلام کنند.

این واکنش از آن جهت مهم بود که قوه قضائیه معمولاً وارد پاسخ‌گویی مستقیم به اظهارات نمایندگان در سطح رسانه‌ای نمی‌شود. افزون بر آن، مهریه یکی از حساس‌ترین موضوعات اجتماعی در ایران است، مسئله‌ای که به‌طور مستقیم با زندگی خانواده‌ها و امنیت روانی زنان ارتباط دارد. طرح یک عدد بزرگ و نادرست، ناخواسته تصویری بحران‌زده از جامعه می‌سازد و نگاه عمومی را از ریشه‌های واقعی مشکلات اقتصادی و حقوقی دور می‌کند.

پس از بالا گرفتن انتقادها، ثابتی توضیح داد منظورش «کل محکومان مالی» بوده و زندانیان مهریه بخشی از این آمار هستند. با این حال، حتی این توضیح هم نتوانست ابهام‌ها را برطرف کند، چراکه همان عدد هم از سوی منابع رسمی تأیید نشد. در موضوعی به این حساسیت، چنین بی‌دقتی‌هایی صرفاً یک اشتباه لفظی تلقی نمی‌شود و می‌تواند پیامدهای اجتماعی واقعی به‌همراه داشته باشد.

اتهام به فرمانده سپاه تهران بزرگ

حاشیه‌های ثابتی به حوزه اجتماعی محدود نمانده است. اظهارات وی درباره سردار حسن‌زاده، فرمانده سپاه تهران بزرگ، واکنش‌های گسترده‌ای را در پی داشت. ثابتی مدعی شده بود این فرمانده در ایران‌خودرو سخنانی خاص مطرح کرده و این مجموعه را «نماد تفکر بسیجی» خوانده است، ادعایی که بعدتر مشخص شد نه محل بازدید درست بوده و نه نقل‌قول منتسب‌شده صحت داشته است.

بررسی‌ها نشان داد بازدید مورد اشاره مربوط به نمایشگاه «خودکفایی و صنعت هوشمند» بوده که با محوریت بسیج کارخانجات برگزار شده و صرفاً به دلیل محل برگزاری، چنین برداشتی ایجاد شده است. شدت نادرستی این روایت به حدی بود که خبرگزاری تسنیم، اظهارات ثابتی را «۱۲۶ کلمه دروغ خالص» توصیف کرد، واکنشی که کمتر در فضای رسانه‌ای داخلی دیده می‌شود.

این ماجرا بار دیگر این پرسش را مطرح کرد که مرز نقد با اتهام‌زنی کجاست و مسئولیت صحت‌سنجی اطلاعات بر عهده چه کسی است، به‌ویژه وقتی پای نهادهای حساس و چهره‌های شناخته‌شده در میان است.

بنزین و عددی که نگرانی ساخت

نمونه دیگر، ادعای افزایش ۵۰۰ درصدی نرخ سوم بنزین بود، عددی که در فضای ملتهب بحث قیمت سوخت، به‌سرعت توجه افکار عمومی را جلب کرد. این ادعا بدون ارائه منبع رسمی مطرح شد و هیچ مقام دولتی نیز آن را تأیید نکرد. با این حال، طرح چنین عددی در جامعه‌ای که تجربه‌های تلخی از شوک‌های اقتصادی دارد، به نگرانی‌ها دامن زد.

در چنین شرایطی، انتظار می‌رود نقد سیاست‌های اقتصادی با اتکا به داده‌های دقیق و منابع مشخص انجام شود. استفاده از عددهای بزرگ و تأییدنشده، بیش از آنکه به روشن شدن موضوع کمک کند، فضای روانی جامعه را تحت فشار قرار می‌دهد.

مسئولیت سنگینِ گفتن عددها

این موارد در کنار هم نشان می‌دهد مسئله فقط یک اشتباه یا یک اظهارنظر جنجالی نیست. وقتی یک نماینده مجلس بارها با آمار نادرست یا نقل‌قول‌های غلط خبرساز می‌شود، اعتماد عمومی آسیب می‌بیند. عددها می‌توانند ابزار توضیح و اصلاح باشند، اما اگر بدون دقت و استناد مطرح شوند، به عاملی برای تشویش و سوءبرداشت تبدیل می‌شوند.

نمایندگی مجلس، پیش از هر چیز، مسئولیت است؛ مسئولیت در برابر حقیقت و در برابر مردمی که هر عدد و هر جمله می‌تواند بر زندگی روزمره آن‌ها اثر بگذارد. گفتن عددها آسان بوده، اما پاسخ‌گویی درباره پیامدهایشان، بخش جدی‌تر و دشوارتر این مسئولیت است.

///انتهای پیام