واگذاری هما، رجا و ۴ شرکت دیگر

به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی رواج ۲۴ ،علیرضا تابش، مدیرعامل هلدینگ گردشگری تأمین اجتماعی (هگتا)، در گفت‌وگو با ایسنا ضمن تشریح اصلاح ساختار در این هلدینگ گردشگری، درباره تحولات پس از جنگ ۱۲ روزه در خدمات بخش سفر، توضیح داد: هگتا به‌عنوان بزرگ‌ترین مجموعه فعال در صنعت گردشگری کشور، شش شرکت سرمایه‌گذاری را در حوزه‌های هتل، اقامت، پذیرایی، حمل‌ونقل و تورگردانی تحت پوشش دارد، از جمله گروه هتل‌های هما، شرکت حمل‌ونقل ریلی رجا، شرکت سرمایه‌گذاری ایرانگردی و جهانگردی، شرکت مجتمع‌های توریستی و رفاهی آبادگران و شرکت بین‌المللی خدمات مسافرتی و جهانگردی و شرکت توریستی دهکده ساحلی، در مجموع در حدود ۱۰۰ نقطه کشور خدمات‌رسانی می‌کنند با توجه به شرایط ناشی از جنگ تحمیلی و گستردگی خدمات، ضروری بود این شرکت‌ها برای رفاه مردم و سامان‌دهی تقاضاها، اقدامات مناسب به‌سرعت برنامه‌ریزی و اجرا کنند.

او افزود: پس از محدودیت‌های ناشی از کاهش و تعلیق پروازها به دنبال جنگ ۱۲ روزه، ظرفیت قطارهای رجا افزایش یافت. ما در همان مقطع، ستاد بحران تشکیل دادیم و به دنبال آن، کارگروهی تشکیل شد تا حساب آژانس‌ها و وب‌سرویس‌ها را با توجه به مشکلات سراسری که با قطع اینترنت و برای شبکه بانکی و حمل و نقل هوایی پیش آمده بود، تسویه کنیم. همچنین از بخش‌های خدماتی سفر خواسته شد در برخورد با مشتریان برای لغو سفرها یا رزروها انعطاف و همکاری داشته باشند و با همین رویکرد، جریمه کنسلی‌ها کاملا برداشته شد و حتی شرایط برای ادامه رزرو مهمانان خارجی که امکان خروج از کشور را نداشتند با هماهنگی‌های صورت گرفته، مهیا شد. در همین رابطه تلاش شد تا تخفیفات و تسهیلات ویژه‌ای برای همراهی با مهمانان در نظر گرفته شود.

مدیرعامل هلدینگ گردشگری تأمین اجتماعی درباره استرداد هزینه خدمات لغوشده سفر متأثر از شرایط جنگی، گفت: بیش از ۵۰۰۰ بلیت کنسل‌شده توسط مسافران با رقمی بالغ بر ۳ میلیارد تومان ثبت شده است که فرایند استرداد آنها تا چند روز پس از بحران ادامه داشت. با وجود اینکه تعدادی از همکاران ما تهران را ترک کرده بودند اما شیفت کاری تعیین شد تا استرداد هزینه‌ها مدیریت شود. ما همه تعهدات مالی خود را با رویه‌ای فراتر از انچه قانون اعلام کرده بود انجام دادیم تا بتوانیم در راستای ماموریت‌های سازمان تامین اجتماعی مبنی بر افزایش رفاه، شور و نشاط در ایران اسلامی همراه باشیم. همچنین آمادگی لازم برای پاسخگویی احتمالی به هموطنان مطابق با مستندات وجود دارد.

او ادامه داد: در همان دوران مذاکراتی با مسئولان حمل و نقل ترکیه برای افزایش تعداد قطارها در مسیر تهران ـ وان انجام شد و تعداد قطارهای این مسیر به سه سفر در هفته افزایش یافت و بسیاری از مسافران خارجی که در ایران مانده بودند و امکان استفاده از پرواز را نداشتند از این طریق به مقاصدشان راهی شدند. در راستای همان مذاکرات، به‌زودی قطار تهران ـ آنکارا راه‌اندازی می‌شود.
مدیرعامل هلدینگ گردشگری تامین اجتماعی با اشاره به اقدامات دیپلماسی که در دوران جنگ ۱۲ روزه برای جلب حمایت و همکاری سازمان‌های بین‌المللی فرهنگی و گردشگری انجام شد، اظهار کرد: روز سوم حملات اسرائیل به ایران بود که احساس کردیم سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی گردشگری باید واکنشی به این حملات نشان دهند، بنابراین نامه‌های جداگانه‌ای از سوی هلدینگ گردشگری هگتا به دبیرکل سازمان جهانی (UNWTO)، رئیس اتحادیه جهانی سفر و گردشگری (WTTC)، و رئیس اتحادیه کشورهای آسیا-اقیانوسیه برای سفر و گردشگری (PATA) ارسال شد و به دیگر انجمن‌های تخصصی گردشگری در ایران توصیه کردیم نامه‌های جداگانه‌ای بفرستند که معتقدم در آن شرایط، در فضای دیپلماسی گردشگری تحرک مناسبی ایجاد کردیم. در پی آن شرکت‌ها یا نهادهای مهم گردشگری در ایران خواستار محکومیت حمله اسرائیل شدند و هشدارهایی که لازم بود در مورد وقوع این جنگ و تاثیراتی که روی گردشگری، اقتصاد منطقه و مهم‌تر از آن آسیبی که به ارزش‌های میراث فرهنگی کشور ما وارد می‌کرد، داده شد.

او در پاسخ به این پرسش که آن بیانیه‌ها چه بازتاب و واکنشی در پی داشت؟ گفت: مانند دیگر سازمان‌های بین‌المللی در راستای سیاست‌های رژیم صهیونستی واکنشی نشان ندادند ولی این اقدامات، تاثیر رسانه‌ای در افکار عمومی خارج و داخل کشور ایجاد کرد، به‌ویژه آنکه سفارتخانه‌های کشورها این اقدامات را رصد می‌کنند و قطعاً تأثیرات رسانه‌ای و دیپلماتیک دارد.

مدیرعامل هلدینگ گردشگری تامین اجتماعی در ادامه این گفت‌وگو با اشاره به حوزه اختیارات این هلدینگ که صاحب بزرگترین شبکه خدمت‌رسانی ریلی مسافری و اقامتی در کشور و برگزارکننده رویدادهایی همچون گردشگری سلامت است، اظهار کرد: در سالیان گذشته، کمیت و کیفیت دارایی‌های بخش گردشگری در تامین اجتماعی یا وزارت تعاون کاهش پیدا کرده است، یعنی تعداد هتل‌های ایرانگردی و جهانگردی از ۱۵۰ واحد به ۴۹ واحد رسیده است، و تعداد واگن‌های قطار رجا از ۱۲۵۰ واگن فعال به حدود ۶۰۰ واگن رسیده است. درحالی که تعداد نیروی انسانی این مجموعه افزایش یافته است، یعنی ما تورم نیروی انسانی داشته‌ایم، که یکی از دلایل آن نبود برنامه‌ریزی و نداشتن برنامه جدی برای جذب سرمایه یا سرمایه‌گذاری‌های جدید است. وقتی سرمایه‌گذاری برای توسعه نباشد یا اصلا برنامه‌ای وجود نداشته باشد، نوسازی یا گسترش اتفاق نمی‌افتد و آموزش‌ها رو به ضعف می‌رود و طبیعتاً در فرایند درآمد و هزینه نیز اختلال ایجاد می‌شود.

تابش افزود: وقتی کشور در شرایط تحریم باشد، مبادلات مربوط به حوزه گردشگری نیز افت جدی پیدا می‌کند، همان روندی که اکنون با آن مواجهیم. با این وضعیت، سیاست اصلی ما در دوره جدید هگتا طبق حکم الزام‌آور قانون برنامه توسعه هفتم کشور، خروج از بنگاه‌داری است. بدیهی است چشم انداز هگتا این است که در هیچ‌کدام از شرکت‌های زیرمجموعه به عنوان سهامدار اکثریت حضور نداشته باشد. شرکت‌هایی مانند آژانس گردشگری تامین، شرکت ایرانگردی و جهانگردی، آبادگران ایران و دهکده ساحلی انزلی با هدف سودآوری پایدار باید به تدریج به بخش خصوصی واگذار شوند. روند خروج از بنگاه‌داری و واگذاری دارایی‌ها و یا حتی مدیریت بهره‌برداری آنها بر اساس قانون برنامه هفتم، چند ماه است که در سازمان تامین اجتماعی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و هگتا آغاز شده است. این رویه هم فقط مختص هلدینگ گردشگری تامین اجتماعی نیست، در تمام حوزه‌های این وزارتخانه و صندوق‌های بازنشستگی و تامین اجتماعی این اتفاق رخ می‌دهد تا در یک الگوی شفاف و مناسب حاکمیت شرکتی با حفظ و ارتقای ارزش ذخایر بازنشستگان تامین اجتماعی، سرمایه و انرژی را صرف توسعه واقعی گردشگری کنیم.

مدیرعامل هلدینگ گردشگری تامین اجتماعی با اشاره به اینکه در گذشته گام‌های ناکافی برای واگذاری تعدادی از شرکت‌های زیرمجموعه هگتا برداشته شده بود، گفت: اکنون شیوه واگذاری به شکل قانونی پیش‌بینی شده است، یکی از راه‌های آن، عرضه سهام در بورس است. اگر شرکتی شرایط بورسی شدن را داشته باشد طبعاً می‌تواند سهامش را عرضه کند و از سهام اندک می‌تواند شروع کند. این عرضه، با شیب ملایمی می‌تواند اتفاق بیفتد. روش دیگر واگذاری، مزایده است که اموال و دارایی‌هایی که متعلق به یک شرکت و برند است باید جداگانه قیمت‌گذاری شود. گروه‌های کارشناسی حقوقی، فنی و تخصصی تشکیل شده‌اند و درحال کار روی این اسناد هستند و نخستین آگهی مزایده توسط سازمان تامین اجتماعی برای دو شرکت هما و رجا، ماه گذشته در روزنامه چاپ شد. برای سه شرکت دیگر هگتا هم این آگهی در روزنامه چاپ شده است که شامل “۴۰ تا ۶۰ درصد سهم شرکت دهکده ساحلی انزلی” و “تا۳۰ درصد سهم شرکت سرمایه‌گذاری ایرانگردی و جهانگردی” و “کل سهام در اختیار آژانس تامین” است.

تابش بیان کرد: ما امیدواریم فرایند خروج از بنگاهداری با رعایت صرفه و صلاح سازمان تامین اجتماعی و بازنشستگان محترم که صاحبان اصلی این سرمایه‌ها هستند اتفاق افتد. شرایط واگذاری و اصلاح ساختار هم طوری برنامه‌ریزی شده است، که روند کاملا قانونی و شفافی داشته باشد. فراخوان آن در رسانه‌ها منتشر شده است.

او انگیزه این واگذاری و اصلاح ساختار را در راستای اجرای برنامه هفتم پیشرفت برای خروج تامین اجتماعی از بنگاه‌داری عنوان کرد و گفت: تمهیدات لازم برای اینکه منابع حاصل از این واگذاری‌ها کجا و چگونه صرف شود نیز اندیشیده شده است. کمیته سرمایه‌گذاری که مدت‌ها بود در هگتا تعطیل شده بود، دوباره تشکیل شده است. یکی از کارهای این کمیته آن است که تمام فرصت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه‌های گردشگری را بررسی کند تا هگتا بتواند از منافع این سرمایه‌گذاری‌ها در زنجیره ارزش گردشگری دوباره استفاده کند. در قانون برنامه هفتم هم این موضوع تکلیف شده است که بنگاه‌داری را به بخش خصوصی واگذار کنیم و سرمایه حاصل از آن را در بخش‌های سودآور دیگری سرمایه‌گذاری کنیم تا منافع حاصل از آن به بازنشسته‌ها برسد. تلاش می‌کنیم علاوه بر افزایش درآمد پایدار، توسعه زیرساخت‌های گردشگری را در رأس برنامه‌ها قرار بدهیم، ضرورت دارد چرخه موجود، اصلاح شود.

تابش گفت: معتقدم اقدام اصلی کار ما در اجرای قانون برنامه هفتم پیشرفت این است که هگتا را از بنگاه‌داری صرف خارج کنیم تا در حکمرانی گردشگری مؤثر واقع شود و هگتا از این مسیر، به مسیر جدیدی گذر کند
مدیرعامل هلدینگ گردشگری تامین اجتماعی بیان کرد: باید اقرار کنیم که هگتا و شرکت‌های تابعه آن، سالیان سال است که جذب سرمایه نداشته‌اند. ساختمان هتل هما ۲ (خیام مشهد) در سال ۱۳۷۵ در دولت مرحوم آقای هاشمی رفسنجانی، به خاطر برگزاری اجلاس سرخس با اعتبار دولت ساخته شد و ساختمان‌های هتل‌های ایرانگردی و جهانگردی بیش از ۵۰ سال قدمت دارند و قبل از انقلاب ساخته شده‌اند. این نشان می‌دهد که تفکر و شیوه سرمایه‌گذاری در هلدینگ گردشگری تامین اجتماعی باید به روز شود. ما برندهای مهمی در دل هگتا داریم که می‌توانیم با جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی آنها را توسعه دهیم، در عین حال که کیفیت خدمات افزایش می‌یابد و می‌خواهیم از بنگاه‌داری به دو نقش مهم «صیانت از دارایی‌های بازنشستگان» و «آزاد کردن ظرفیت شرکت‌ها برای ورود به حوزه توسعه‌ای و جذب و گسترش سرمایه‌گذاری‌های جدید» بپردازیم.

او سپس به دیگر تحولات رخ داده در هلدینگ گردشگری تامین اجتماعی با فعال شدن کمیته حسابرسی شرکت‌ها برای شفافیت بخشیدن به عملکرد هلدینگ گردشگری تامین اجتماعی و تاکید بر تخصص‌گرایی در پایش و جذب منابع انسانی اشاره کرد و افزود: برای اولین بار شرکت‌ها را ملزم کرده‌ایم برای نوسازی و بهسازی، از منابع بانکی و تسهیلات استفاده نمایند. تلاش کرده‌ایم برای برخی از استان‌ها یا سرانه پایین قطار و جابجایی ریلی، قطارهای جدید تخصیص دهیم از جمله در استان کردستان از مهرماه به بعد دو قطار به ناوگان اضافه خواهد شد، ارتقای کیفیت خدمات هتلی، تعامل با نهادهای مرتبط با سفر و گردشگری، تسهیلگری، نظارت موثر و اثربخش بر خدمات هتلی و ریلی، از جمله اقدامات ما در این چند ماه بوده است.

تابش اضافه کرد: درحال حاضر شرکت رجا ۳ هزار و ۳۰۰ نفر نیروی انسانی، شرکت هما ۸۸۰ نفر، ایرانگردی و جهانگردی حدود ۸۰۰ نیروی انسانی، آژانس گردشگری تامین ۱۰ نیروی انسانی، دهکده ساحلی در انزلی ۱۰ نفر و آبادگران ایران در مشهد نزدیک به ۳۰ نیروی انسانی مشغول به کار دارد.

او سپس در پاسخ به این پرسش که واگذاری شرکت‌های تابعه هلدینگ گردشگری تامین اجتماعی(زیرمجموعه وزارت کار)، به بیکاری بزرگ نیروی انسانی این مجموعه منجر نمی‌شود؟ اظهار کرد: سیاست اصلی ما در این دوره، نگهداشت و تقویت نیروی انسانی و مشارکت دادن آنها در منافع این شرکت‌هاست و معتقدیم که مهمترین سرمایه هلدینگ و شرکت‌های تابعه، نیروی انسانی خدوم، متعهد و کاردانی است که در خدمت اقشار مختلف جامعه هستند. به همین جهت مسئله نیروی انسانی برای ما مهم است و در اسناد واگذاری هم به این موضوع، کاملاً توجه شده است. به طوری که الزامات خاصی به صورت طویل‌المدت برای سرمایه‌گذاران ایجاد خواهد شد.

مدیرعامل هلدینگ گردشگری تامین اجتماعی افزود: حتی تا زمان واگذاری شرکت‌ها، قصد بر این است برنامه افزایش ناوگان ریلی رجا اجرا شود. براساس تفاهم‌نامه‌ای که بین رجا، هگتا و وزارت راه و شهرسازی امضا شد، امسال قرار است۱۶۰ واگن جدید به قطارهای رجا اضافه شود. تعدادی از این واگن‌ها خریداری می‌شود و تعدادی هم نوسازی خواهد شد. خرید واگن‌ها از داخل انجام می‌شود. برای تامین مالی این طرح هم با بانک‌ها و سازمان تامین اجتماعی وارد گفت‌وگوی جدی شده‌ایم تا از چندین منبع اعتبار مورد نیاز تامین شود. امیدوارم در دوره جدید، در مدیریت قطارهای رجا چند اتفاق بیفتد؛ نخست آنکه زیان انباشت شده که در رجا است و متاسفانه ناشی از تکالیف دولتی است، تعیین تکلیف شود. برای این مورد گروه حسابرسی بین رجا و راه آهن جمهوری اسلامی تشکیل شده است تا حساب‌ها رسیدگی شود. دیگر آنکه، از بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در صنعت ریلی دعوت شود. به هر حال، رجا همچنان بزرگترین ناوگان حمل و نقل ریلی کشور است و سالانه نزدیک به ۱۵ میلیون مسافر در ایران را جابه‌جا می‌کند.