عطاری‌هایی که داروفروش شده‌اند
به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی رواج ۲۴ به نقل از تسنیم ، در دنیای امروز، داروها نه تنها ابزار درمانی انسان‌ها هستند، بلکه کالاهایی حساس و نیازمند نظارت دقیق در تمامی مراحل تولید، توزیع و مصرف محسوب می‌شوند. هرگونه کوتاهی در این زنجیره، حتی به میزان اندک، می‌تواند سلامت جامعه را به خطر اندازد و پیامدهای جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. از این رو، امحای ایمن داروهای قاچاق، تقلبی یا تاریخ مصرف گذشته، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اقدامات حفاظتی در حوزه سلامت عمومی، ضرورت قانونی و اخلاقی پیدا کرده است. فرآیند امحای ایمن داروها، نه صرفاً دور ریختن محصولاتی بی‌استفاده، بلکه مرحله‌ای حیاتی در مدیریت سلامت جامعه و حفاظت از محیط‌زیست است، چرا که این مواد شیمیایی، اگر بدون بی‌خطرسازی دفن یا امحا شوند، می‌توانند علاوه بر آسیب به سلامت انسان‌ها، محیط زیست را نیز آلوده کنند.
در استان اصفهان، این اقدام به شکل جدی در دستور کار قرار گرفته و داروهای قاچاق و غیرمجاز از سراسر کشور برای بی‌خطرسازی به این استان ارسال شده‌اند. داروهایی که بدون مجوز سازمان غذا و دارو وارد بازار شده یا از زنجیره قانونی توزیع خارج شده‌اند، تهدیدی بالقوه برای سلامت مردم و جامعه پزشکی محسوب می‌شوند. اهمیت این موضوع زمانی روشن‌تر می‌شود که بدانیم برخی از این داروها، اقلام خاص و حساس هستند؛ مانند داروهای مؤثر در سقط جنین یا داروهای نیازمند شرایط ویژه نگهداری و توزیع که همیشه مورد توجه سوداگران بازار سیاه دارو بوده‌اند. کشف و جمع‌آوری این داروها، ضمن کوتاه کردن دست متخلفان، مانع از سوءاستفاده و آسیب‌های احتمالی به سلامت شهروندان می‌شود.
افزایش حجم امحای داروها در سال‌های اخیر، نتیجه نظارت‌های مستمر و همه‌جانبه بر داروخانه‌ها، عطاری‌ها و مراکز عرضه تجهیزات پزشکی است؛ بازرسی‌هایی که باعث شناسایی حجم بالایی از اقلام غیرمجاز شده و روند برخورد با متخلفان را تقویت کرده است. همکاری مستمر با مراجع قضایی، ارجاع پرونده‌ها و تعیین برخوردهای بازدارنده، بخشی از این تلاش‌هاست تا بازار دارو تحت کنترل کامل باشد و هرگونه تخلف به سرعت شناسایی و برخورد شود.
در کنار اقدامات نظارتی، آگاهی‌بخشی به مردم نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. آموزش عمومی در خصوص خطرات مصرف داروهای قاچاق، معرفی سامانه‌های معتبر برای بررسی اصالت دارو و تشویق به تهیه دارو تنها از داروخانه‌ها، بخشی از فعالیت‌هایی است که به ارتقای سلامت جامعه و کاهش ریسک مصرف داروهای غیرمجاز کمک می‌کند. سامانه‌هایی مانند TTAC و اپلیکیشن‌های همراه، ابزارهایی کلیدی در تحقق این هدف هستند و به شهروندان امکان می‌دهند تا با اطمینان از اصالت داروهای مورد نیاز خود، از سلامت خود و خانواده محافظت کنند.
همچنین حمایت از داروخانه‌های مجاز و دارای سابقه عملکرد مناسب، توزیع عادلانه داروهای خاص و حساس، و رصد شبکه توزیع رسمی، نشان می‌دهد که مدیریت سلامت در کشور تنها محدود به شناسایی داروهای قاچاق نیست؛ بلکه یک سیستم یکپارچه نظارتی، آموزشی و حمایتی است که هم سلامت مردم را تضمین می‌کند و هم از گسترش بازار سیاه دارو جلوگیری می‌نماید. در چنین بستری، امحای ایمن داروها در استان اصفهان، نمادی از تعهد به سلامت عمومی، حفاظت از محیط زیست و ارتقای اعتماد مردم به نظام دارویی کشور است.
طی روزهای گذشته خبری مبنی بر شناسایی و امحای بیش از ۶ میلیون قلم دارو و فرآورده دارویی قاچاق و تاریخ‌مصرف‌گذشته طی دو سال اخیر در سطح استان البرز در رسانه‌ها منتشر شد. این اقدامات در راستای صیانت از سلامت مردم و با اجرای بازرسی‌های مستمر و میدانی از داروخانه‌ها، مطب‌ها، عطاری‌ها، انبارهای دارویی و مراکز عرضه فرآورده‌های سلامت‌محور با همکاری دستگاه‌های نظارتی صورت گرفت.
ارزش ریالی اقلام کشف‌شده که شامل داروهای انسانی، مکمل‌ها و فرآورده‌های گیاهی بودند، بالغ‌بر ۸۳ میلیارد ریال اعلام شده است و پس از انجام مراحل قانونی و تشکیل ۱۶۷ پرونده قضایی، تمامی داروهای مکشوفه در محل معاونت غذا و دارو تجمیع و سپس برای امحای ایمن و بی‌خطرسازی زیست‌محیطی به مرکز ویژه امحا در استان اصفهان منتقل شدند تا از هرگونه تهدید سلامت عمومی و آسیب زیست‌محیطی جلوگیری شود.
به همین بهانه، خبرنگار تسنیم از کرج گفت‌وگویی را با مریم دایی، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی استان البرز ترتیب داده است تا جزئیات روند کشف، جمع‌آوری و امحای داروهای قاچاق و تاریخ‌مصرف‌گذشته، همکاری دستگاه‌های نظارتی و قضایی و اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از ورود مجدد اقلام غیرمجاز به بازار دارویی استان تشریح شود و اقدامات این معاونت در حوزه نظارت بر داروخانه‌ها، مطب‌ها و مراکز عرضه فرآورده‌های سلامت‌محور به اطلاع عموم مردم برسد.
تسنیم: فرآیند امحای ایمن داروها چگونه انجام می‌شود و چرا این امر در استان اصفهان صورت گرفت؟
با توجه به اینکه داروها فرآورده‌های شیمیایی هستند باید فرایند امحا و دفن آن‌ها پس از بی‌خطرسازی برای انسان و محیط‌زیست صورت گیرد؛ به همین منظور تنها شرکت‌هایی که مجوز از سازمان حفاظت محیط‌زیست و تأییدیه سازمان غذا و دارو را دارند، مجاز به امحای دارو هستند، در همین راستا داروهای قاچاق جهت بی‌خطر سازی و دفع ایمن به اصفهان ارسال شد.
تسنیم: چه معیارهایی برای شناسایی داروهای قاچاق یا تقلبی در نظر گرفته می‌شود؟
تنها داروهایی که با مجوز معتبر سازمان غذا و دارو وارد و تولید شده‌اند و پس از توزیع در زنجیره مجاز، در داروخانه‌ها عرضه می‌شوند مجاز هستند و هر دارویی که یکی از ویژگی‌های گفته‌شده را نداشته باشد، قاچاق و تقلبی محسوب می‌شود.
تسنیم: آیا در میان اقلام کشف‌شده، داروهای خاص یا کمیاب هم وجود داشته است؟
با توجه به اینکه امکان خروج از زنجیره رسمی توزیع در خصوص داروها و اقلام کمیاب مانند دیگر داروها وجود دارد، تعدادی از داروهای مکشوفه از داروهای خاص و نیازمند شرایط ویژه توزیع بودند. به‌عنوان مثال داروهای مؤثر در سقط جنین از این گروه بوده که همواره موردتوجه سوداگران بازار داروست و کشف این قبیل داروها و کوتاه کردن دست متخلفان، مانع از استفاده نابجای این داروها و آسیب به سلامت جامعه خواهد شد.
تسنیم: این حجم از امحا در مقایسه با سال‌های گذشته افزایش یافته است یا کاهش؟ علت آن چیست؟
با عنایت به افزایش نظارت‌های همه‌جانبه بر فعالیت داروخانه‌ها، عطاری‌ها، مراکز عرضه تجهیزات پزشکی و … به‌موجب افزایش تعداد بازرسی‌های صورت گرفته، تعداد اقلام کشف‌شده نیز افزایش پیدا کرده است.
تسنیم: معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی استان البرز، برای پیشگیری از ورود مجدد داروهای قاچاق به بازار چه برنامه‌هایی دارد؟
بازرسی و نظارت مستمر بر مراکز مجاز عرضه دارو مانند داروخانه‌ها و نیز بازرسی ادواری از مراکزی که امکان عرضه این اقلام در آن‌ها وجود دارد مانند عطاری‌ها، باشگاه‌های ورزشی، مراکز عرضه تجهیزات پزشکی و … و نیز برخورد و ارجاع به مراکز قضایی در صورت وقوع تخلف جهت بازدارندگی حداکثری صورت می‌گیرد.
همچنین تلاش جهت همکاری و تعامل با مراجع قضایی به‌منظور جلوگیری از اطاله رسیدگی به پرونده‌ها و برخورد مناسب بازدارنده از اقدامات دیگر به شمار می‌روند. افزون بر این تلاش برای آماده‌سازی حداکثری مردم در سطح جامعه جهت آمادگی برای عدم خرید اقلام قاچاق و آشنایی با نحوه بررسی اصالت اقلام سلامت‌محور ازجمله دیگر فعالیت‌هاست.
تسنیم: در سال گذشته چه میزان بازرسی از داروخانه‌ها و عطاری‌ها صورت گرفته است؟
در سال ۱۴۰۳، از ۶۱۱ داروخانه بالغ‌بر ۳ هزار و ۵۰۰ مورد بازرسی و از ۵۵۰ عطاری تحت پوشش بالغ‌بر ۵۷۰ مورد بازرسی انجام شده است.
تسنیم: همکاری دستگاه‌های نظارتی و قضایی در این زمینه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
با عنایت به لزوم ارسال پرونده‌های تخلف به مراجع قضایی، این معاونت پرونده‌هایی در دست بررسی یا بررسی شده در مراجع مختلف قضایی، دادسرا، تعزیرات حکومتی و دادگستری دارد و همکاری همکاران مراجع قضایی در این مسیر یاری گر این معاونت جهت برخورد بازدارنده با متخلفان است.
تسنیم: آیا برنامه‌ای برای آموزش عمومی یا اطلاع‌رسانی در خصوص خطرات مصرف داروهای قاچاق در دست اجرا دارید؟
بله. با توجه به اهمیت تهیه دارو و اقلام سلامت‌محور از داروخانه‌ها و مراکز مجاز، آگاهی بخشی به عموم جامعه از طریق همکاری با صداوسیما، تهیه بیلبوردها، نمایشگرهای شهری و پمفلت‌های آموزشی، آموزش در سطح مدارس، تهیه پوسترهای اطلاع‌رسانی جهت نصب در اماکن درمانی و داروخانه‌ها و تهیه محتوای آموزشی مجازی در سایت معاونت غذا و دارو و کانال‌های اطلاع‌رسانی غذا و دارو در دست اقدام است.
از این قبیل اقدامات در گذشته نیز انجام شده است. همچنین برگزاری کلاس‌ها و کارگاه‌های بازآموزشی در خصوص آشنایی داروسازان و همکاران کادر درمان با اصالت‌سنجی اقلام سلامت‌محور هر ساله انجام شده و ادامه دارد.
تسنیم: مردم چگونه می‌توانند مطمئن شوند دارویی که تهیه می‌کنند، اصل و دارای مجوز از وزارت بهداشت است؟
شهروندان باید جهت دسترسی به داروهای دارای اصالت تنها از داروخانه‌ها اقدام به خرید دارو کرده و از تهیه دارو از مکان‌های دیگر مانند عطاری و … خودداری کنند. همچنین سامانه TTAC که تحت نظارت سازمان غذا و دارو فعالیت می‌کند، یکی از اصلی‌ترین ابزارهای بررسی اصالت کالاهای سلامت‌محور در ایران است. با ورود به سایت ttac.ir، استفاده از اپلیکیشن تیتک و وارد کردن کد اصالت و یا اسکن بارکد محصول، می‌توان از اصل بودن کالا اطمینان حاصل کرد.
تسنیم: بیشترین موارد تخلف در چه حوزه‌ای مشاهده شده است؟
بیشترین موارد تخلف در حوزه دارویی، به‌ویژه در زمینه خروج دارو از شبکه رسمی توزیع مشاهده شده است. شبکه توزیع دارو شامل واحدهای تولیدی، پخش و داروخانه‌هاست و هرگونه خرید، نگهداری یا فروش دارو خارج از این مسیر قانونی، تخلف محسوب شده و مشمول قوانین قاچاق می‌شود. دارو به‌عنوان کالایی حیاتی و ممنوعه در قانون شناخته می‌شود، بنابراین برخورد با متخلفان در این حوزه شدید و قاطع است.
در کنار این موارد، تخلفات دیگری نیز در عطاری‌ها و فضای مجازی گزارش شده است. در عطاری‌ها، عرضه غیرمجاز داروهای ترکیبی، مواد نیروزا و داروهای بدون مجوز سازمان غذا و دارو ازجمله موارد پرتکرار است. در فضای مجازی نیز تبلیغ و فروش داروهای قاچاق، داروهای لاغری و زیبایی و یا داروهای دارای ترکیبات ناشناخته بدون مجوز رسمی، بخش عمده‌ای از تخلفات را تشکیل می‌دهند.
این تخلفات نه‌تنها به سلامت عمومی جامعه آسیب می‌زنند، بلکه موجب ایجاد بازار سیاه دارو، افزایش قیمت‌ها و کمبود داروهای حیاتی می‌شوند. نهادهای نظارتی همچون سازمان تعزیرات حکومتی، وزارت بهداشت و پلیس فتا، با همکاری یکدیگر در حال رصد، شناسایی و برخورد با متخلفان هستند تا از گسترش این پدیده جلوگیری شود.
تسنیم: نقش سامانه ۱۹۰ در کشف این تخلفات چقدر مؤثر بوده و چند گزارش مردمی طی دو سال اخیر ثبت شده است؟
سامانه ۱۹۰ یکی از پل‌های ارتباطی میان شهروندان و بخش‌های مختلف وزارت بهداشت محسوب می‌شود و همواره پیگیری شکایات یا گزارش‌های مردمی از طریق این سامانه در کشف اقلام خارج از زنجیره مؤثر بوده است. طی دو سال اخیر نیز با بررسی بیش از ۵۰۰ گزارش، ارزیابی و پیگیری شکایت ثبت شده در سامانه ۱۹۰ در حوزه داروخانه‌ها و موارد مرتبط با آن، به شناسایی نقاط ضعف در این حوزه کمک شایانی کرده است.
تسنیم: آیا معاونت غذا و دارو برنامه‌ای برای ایجاد سامانه هوشمند رهگیری دارو در استان دارد؟
فلسفه ایجاد سامانه تیتک ردیابی، رهگیری و کنترل اصالت محصولات سلامت‌محور بوده که توسط وزارت بهداشت از سال ۱۳۹۲ راه‌اندازی شده است و تمام معاونت‌های غذا و دارو در سراسر کشور می‌توانند از آن جهت رهگیری دارو در زنجیره توزیع استفاده کنند.
تسنیم: پیام شما به شهروندانی که ممکن است به‌دلیل ارزانی یا تبلیغات فریبنده به سراغ داروهای غیرمجاز بروند چیست؟
نکته مهم خطاب به شهروندان گرامی این است که دارو را تنها از داروخانه‌ها تهیه کنند زیرا خرید دارو از مکان‌هایی غیر داروخانه یا تهیه آن از طریق فضای مجازی می‌تواند منجر به خرید داروی فاقد اصالت و خارج از زنجیره رسمی توزیع شود که ممکن است آسیب‌رسان به سلامت آن‌ها نیز باشد.
بنابراین نباید فریب قیمت‌های پایین اقلام غیرمجاز را خورد زیرا این فرآورده‌ها استانداردهای سازمان غذا و دارو را ندارند و نه‌تنها موجب صرف هزینه خواهند شد بلکه ممکن است برای رفع مشکل بیمار نیز مؤثر نباشند یا حتی عوارض جبران‌ناپذیری را به وی تحمیل کنند.
تسنیم: در راستای حمایت از داروخانه‌های مجاز و ارتقای اعتماد مردم چه اقداماتی انجام می‌شود؟
تلاش بر این است که در راستای توزیع عادلانه و متعارف داروها به‌ویژه داروهای خاص یا دارای شرایط کسری کشوری، با توجه به بررسی سوابق عملکردی داروخانه‌ها، عرضه این داروها پس از بررسی سوابق در کمیسیون قانونی، به داروخانه‌های دارای عملکرد مناسب و خوش‌سابقه تعلق گیرد تا با حمایت از آن‌ها از وقوع تخلف عرضه دارو خارج از مسیر رسمی توزیع جلوگیری شود و بتوان به ارتقای سلامت و رضایت جامعه دست یافت.
برچسب ها :بازار دارو ، طب سنتی ، عطاری ، مشاوره گیاهی
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰