سوغاتی سفرهای اقتصادی به فارس؛ از وفاق تا تحول
به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی رواج ۲۴ به نقل از ایرنا، استان فارس در نخستین ماه‌های سال میزبان مسئولان کشوری و حتی میهمانانی از کشورهای همسایه بود که با هدف حل دغدغه‌های اقتصادی و ایجاد تعاملات ملی و بین‌المللی به این استان سفر کرده بودند.
آنها در این سفرها تمام تلاش خود را به کار گرفتند تا با بررسی مشکلات کوچک و بزرگ به حل دغدغه‌های اهالی فارس کمک کنند و با اولویت قرار دادن سرمایه‌گذاری در حوزه‌های تولید و ارزیابی پروژه‌های راکد و فعال، تدابیری برای پروژه‌های بلاتکلیف اتخاذ کنند.
سفر رییس سازمان انرژی اتمی با هدف بهره‌برداری از چندین پروژه
۲۳ فروردین ۱۴۰۴ بود که یکی از مهمترین سفرهای مسئولان کشوری به فارس رقم خورد؛ محمد اسلامی معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان انرژی اتمی به منظور افتتاح و بهره‌برداری طرح‌ها و پروژه‌های مرتبط به فناوری پلاسمای سرد، با استقبال استاندار فارس وارد شیراز شد.
افتتاح کلینیک درمان زخم بر پایه فناوری پلاسما در بیمارستان سیدالشهدا (ع) جهرم و امضای قرارداد اجرایی تصفیه شیرابه‌های حاصل از دفن زباله با استفاده از فناوری پلاسمای سرد از مهمترین برنامه‌های سفر رییس سازمان انرژی اتمی کشور به فارس بود.
تاجیکی‌ها میهمان شیراز
هفدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاریهای اقتصادی ایران و تاجیکستان هم روز دوشنبه ۱۵ اردیبهشت ماه با حضور وزیر انرژی و ذخایر آبی تاجیکستان در شیراز آغاز به کار کرد؛ این اجلاس که سه روز به طول انجامید پیشتر در تهران برگزار می‌شد اما امسال با محوریت توسعه همکاریهای چندجانبه، به میزبانی شیراز برگزار شد.
در این اجلاس مشترک که عباس علی‌آبادی وزیر نیرو و دلیر جمعه وزیر انرژی و ذخایر آبی جمهوری تاجیکستان حضور داشتند، حدود ۲۰ دستگاه اجرایی از وزارتخانه‌های مختلف ایران و ۱۵ نماینده از سوی دستگاه‌های اجرایی طرف تاجیکی در جلسه های ویژه کارگروه‌های کارشناسی شرکت کردند.
برپایی نشست تجاری بین ۳۰ تاجر ایرانی و ۲۵ تاجر تاجیکی و نیز برپایی مذاکرات B۲B از رویدادهای جانبی هفدهمین کمیسیون مشترک همکاریهای اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و تجاری ایران و تاجیکستان بود.
برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند این اجلاس فرصت مناسبی برای تبادل اطلاعات، برقراری ارتباطات تجاری جدید، افزایش توانمندی کسب‌وکار و آشنایی با آخرین دستاوردهای شرکت‌های ایرانی فراهم کرد و به‌عنوان پلی برای توسعه صادرات کالا و تجهیزات و خدمات فنی و مهندسی و تبادل تجارب بود.
رفع موانع مالی پروژه‌های بلاتکلیف در سفر هیات سازمان برنامه و بودجه
در ادامه رویکرد دولت چهاردهم مبنی بر اولویت‌دهی به سفرهای استانی و حل مسائل مناطق، ۱۷ و ۱۸ اردیبهشت ماه هیات سازمان برنامه و بودجه به سرپرستی محسن نجفی‌خواه به شیراز سفر کرد.
این سفر که با حضور رؤسای حوزه‌های تخصصی سلامت، آموزش، فرهنگ و عمران سازمان برنامه صورت گرفت تنها به بازدید از پروژه‌ها خلاصه نشد بلکه تبدیل به اتاق فرمانی برای رفع موانع مالی پروژه‌های بلاتکلیف استان شد.
معاون علمی، فرهنگی و اجتماعی سازمان برنامه و بودجه کشور، در همراهی با حسینعلی امیری استاندار فارس، از مهمترین طرح‌های ملی این استان بازدید و با صدور مصوبات فوری، گام بلندی برای رفع چالش‌های زیرساختی منطقه برداشت.
بازدید از بیمارستان یک هزار و ۱۰۰ تختخوابی سرطان جنوب کشور، ورزشگاه پارس، موزه منطقه‌ای و بیمارستان شهید فقیهی، نقطه آغاز تصمیم‌سازی‌های کلان این هیأت بود.
در نهایت سفر هیات سازمان برنامه و بودجه به استان فارس با دستاوردی تاریخی همراه شد و سه هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام در حوزه‌های سلامت، فرهنگ، آموزش و عمران اختصاص یافت.
توشه‌ای برای رفع چالش‌های صنوف و دانش‌بنیان‌ها
روند این سفرها در ماه‌های نخست سال متوقف نشد و روز پنجشنبه ۲۶ اردیبهشت ماه سرپرست معاونت توسعه بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت به استان فارس سفر کرد و در این سفر توانمندیها، مسائل، مشکلات و چالش‌های صنوف فارس مورد بررسی قرار گرفت و راهکارهای عملیاتی به منظور رفع موانع و رونق بازار و توسعه صنوف اتخاذ شد.
«حسین افشین» معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور هم شنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ میهمان شیراز بود؛ دیدار با نماینده ولی فقیه و امام جمعه شیراز، حضور در گرامیداشت بانوان پیشرو در علم و بازدید از نمایشگاه شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور پارک علم و فناوری فارس از مهمترین برنامه‌های سفر حسین افشین به شیراز به شمار می‌رفت.
فارس میزبان اجلاسیه‌ای منطقه‌ای تحت عنوان دیپلماسی اقتصاد
فارس در روزهای پنجشنبه و جمعه اول و دوم خرداد ماه نیز آغازگر و پذیرای اجلاسیه‌ای منطقه‌ای تحت عنوان دیپلماسی اقتصادی با حضور وزیر امور خارجه بود؛ اجلاسیه‌ای که برخی کارشناسان در حوزه توسعه معتقد بودند این اقدام می‌تواند استان را به کانون جدید دیپلماسی اقتصادی جنوب کشور و الگویی موفق برای سایر استان‌ها و مناطق کشور تبدیل کند.
افتتاحیه نخستین نشست منطقه‌ای دیپلماسی استانی در شیراز با حضور سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه و محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد؛ در این نشست سفرا و سرکنسول‌های ایران در کشورهای حاشیه خلیج فارس و عراق و استانداران استان‌های جنوب شرقی کشور حضور داشتند.
در این گردهمایی ظرفیت مختلف استان‌های جنوب شرقی کشور به لحاظ سیاسی، فرهنگی و اقتصادی بررسی شد تا مشخص شود که چگونه هر استان ایران با استان‌های همجوار مرزی خود تعاملات مرزی و اقتصادی داشته باشد.
«حسین افشین» معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور هم شنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ میهمان شیراز بود؛ دیدار با نماینده ولی فقیه و امام جمعه شیراز، حضور در گرامیداشت بانوان پیشرو در علم و بازدید از نمایشگاه شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور پارک علم و فناوری فارس از مهمترین برنامه‌های سفر حسین افشین به شیراز به شمار می‌رفت.
فارس میزبان اجلاسیه‌ای منطقه‌ای تحت عنوان دیپلماسی اقتصاد
فارس در روزهای پنجشنبه و جمعه اول و دوم خرداد ماه نیز آغازگر و پذیرای اجلاسیه‌ای منطقه‌ای تحت عنوان دیپلماسی اقتصادی با حضور وزیر امور خارجه بود؛ اجلاسیه‌ای که برخی کارشناسان در حوزه توسعه معتقد بودند این اقدام می‌تواند استان را به کانون جدید دیپلماسی اقتصادی جنوب کشور و الگویی موفق برای سایر استان‌ها و مناطق کشور تبدیل کند.
افتتاحیه نخستین نشست منطقه‌ای دیپلماسی استانی در شیراز با حضور سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه و محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد؛ در این نشست سفرا و سرکنسول‌های ایران در کشورهای حاشیه خلیج فارس و عراق و استانداران استان‌های جنوب شرقی کشور حضور داشتند.
در این گردهمایی ظرفیت مختلف استان‌های جنوب شرقی کشور به لحاظ سیاسی، فرهنگی و اقتصادی بررسی شد تا مشخص شود که چگونه هر استان ایران با استان‌های همجوار مرزی خود تعاملات مرزی و اقتصادی داشته باشد.
اگرچه به نظر می‌رسد این سفرها دستاوردها و رهاوردهای بسیاری برای استان فارس به همراه داشته باشند اما این پرسش‌ها مطرح است که ضرورت این سفرها چیست و آیا دستاوردهای این سفرها برای مردم این دیار ملموس بوده است؟ مدل پیشنهادی برای کارآمدسازی سفرهای اقتصادی مقامات چیست؟
مدلی برای ارتقای کارآمدی سفرهای اقتصادی مقامات به استان فارس
یک پژوهشگر توسعه اقتصادی معتقد است سفرهای استانی مقامات کشوری یکی از ابزارهای مؤثر تعامل دولت با ظرفیت‌های منطقه‌ای است.
دکتر امین عربی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا افزود: این سفرها می‌توانند زمینه ساز تحرک اقتصادی، تقویت نهادهای محلی و تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام باشند؛ به شرط آنکه با نگاه برنامه‌محور، کارشناسی‌شده و دارای چارچوب اجرا و نظارت صورت گیرند.
او اضافه کرد: در فقدان چنین چارچوبی، سفرها ممکن است صرفاً به حضور رسانه‌ای محدود شوند و از دستیابی به تحول واقعی بازمانند.
عضو انجمن اقتصاددانان ایران یادآور شد: با توجه به اهمیت این سفرها که معمولا به دعوت استاندار شکل می گیرد و به دلیل سابقه و جایگاه جناب آقای دکتر امیری از شتاب بالایی برخوردار است، پیشنهاد می‌شود استان فارس به عنوان یک استان پیشگام، مدلی برای تحلیل، طراحی، صورتجلسه‌نویسی و پیگیری تعهدات اقتصادی سفرهای مقامات ارائه دهد؛ مدلی که الگویی برای سایر استان‌ها نیز باشد.
جایگاه سفرهای اقتصادی در فرآیند توسعه
عربی که معتقد است در برنامه‌ریزی توسعه اقتصادی، سفرهای استانی مقامات می‌توانند در پنج حوزه ایفای نقش کنند، تقویت نهادهای توسعه‌ای استان را یکی از این حوزه‌ها دانست و گفت: برخی سفرها با هدف احیای نهادهای کلیدی مانند نظام مالیاتی، آموزش فنی‌وحرفه‌ای، اتاق بازرگانی و بانک‌های توسعه‌ای انجام می‌شوند که در این موارد باید نقاط ضعف نهاد هدف به صورت شفاف مورد بررسی قرار بگیرد، نقش آن نهاد در توسعه اقتصادی تحلیل و تأثیر تصمیمات سفر بر کارایی نهاد مذکور مشخص شود.
او بر ضرورت تعریف پروژه‌های جدید اقتصادی تاکید کرد و افزود: در مواردی، سفرها با هدف ایجاد پروژه‌ای جدید انجام می‌شوند؛ لذا نیاز است اهداف و ضرورت پروژه روشن و اولویت آن نسبت به سایر پروژه‌ها مشخص شود؛ همچنین الزامات کارشناسی، بودجه، پیوست‌های زیست‌محیطی و مراحل قانونی ثبت شوند.
عربی شتاب‌بخشی به پروژه‌های نیمه‌تمام را ضروری دانست و یادآور شد: برخی سفرها با هدف رفع موانع پروژه‌های نیمه‌تمام صورت می‌گیرند و در این حالت باید
مشخصات پروژه و درصد پیشرفت فیزیکی و ریالی آن ثبت و منابع موردنیاز برای تکمیل آن تعیین شود و در نهایت هم عوامل بازدارنده به‌طور دقیق شناسایی شوند.
این پژوهشگر تحرک‌بخشی به زیرساخت‌های مؤثر بر بخش خصوصی را از دیگر رویکردهای مهم برشمرد و اضافه کرد: پروژه‌هایی مانند راه‌ها، برق، آب، صادرات و لجستیک به‌صورت غیرمستقیم موجب تقویت بخش خصوصی می‌شوند؛ بدین‌ترتیب میزان اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم این پروژه‌ها بر بنگاه‌ها باید تحلیل شوند و میزان هم‌افزایی آنها با سایر طرح‌های استان مورد ارزیابی قرار گیرد.
او بر اهمیت توجه به پروژه‌هایی در چارچوب وظایف عمومی دولت تأکید کرد و گفت: در این موارد، لازم است وضعیت فعلی پروژه و ردیف بودجه‌ای آن روشن باشد، موانع اجرایی یا تخصیص اعتبارات مشخص شوند و تأثیر تصمیمات سفر در رفع موانع به‌روشنی تعریف شود.
ضرورت صورتجلسه‌نویسی دقیق
این پژوهشگر معتقد است برای آنکه سفرهای اقتصادی به تحرک واقعی منجر شوند، ضروری است تمامی تعهدات و مذاکرات مکتوب شوند و تحلیل کارشناسی پروژه‌ها و نظرات دستگاه‌های استانی لحاظ شود.
به گفته او ظرفیت‌ها، چالش‌ها، الزامات و زمان‌بندی اجرای پروژه‌ها باید ثبت شوند و نظرات صریح مقامات استانی در مستندات سفر مورد توجه قرار گیرد.
آن طور که عربی می‌گوید این صورتجلسات باید به‌صورت شفاف در اختیار رسانه‌ها، پژوهشگران و نهادهای مدنی قرار گیرند تا زمینه مطالبه‌گری عمومی، آگاهانه و مستمر فراهم شود.
چرا برخی تعهدات به سرانجام نمی‌رسند؟
او در پاسخ به این پرسش که چرا برخی تعهدات به سرانجام نمی‌رسند، گفت: در بسیاری از موارد، وعده‌هایی داده می‌شود که در مراحل اولیه کارشناسی باقی می‌مانند یا بعداً مشخص می‌شود که فاقد امکان فنی، منابع مالی، یا زیرساخت قانونی هستند؛ این وضعیت منجر به لطمه به اعتماد عمومی، فرسایش سرمایه اجتماعی و از بین رفتن فرصت‌های واقعی توسعه می‌شود.
عربی به نمونه‌هایی از اقدامات در حال اجرا اشاره کرد و گفت: عملیات اجرایی راه‌آهن اقلید – یاسوج که با پیگیری وزارت راه و حمایت استان شتاب گرفته و تلاش برای ارتقای ظرفیت بیمارستان‌های شهرستان‌های مرودشت، داراب و فسا، گسترش زیرساخت‌های برق و آب در جنوب استان، جذب سرمایه‌گذاری در حوزه‌های انرژی خورشیدی و نواحی صنعتی و آغاز مطالعات توسعه خوشه‌های صنعتی در نی‌ریز و استهبان در حال انجام است.
این کارشناس اقتصادی در خصوص نمونه‌هایی از تعهدات محقق‌نشده یا متوقف‌شده هم گفت: در بهمن ۱۳۹۵، یکی از معاونان وقت رئیس‌جمهور وعده داد که مرکز نوآوری جنوب کشور در شهر جهرم احداث خواهد شد اما به دلیل نبود مدل مالی روشن، عدم اختصاص زمین مناسب و تغییرات مدیریتی، این طرح از اولویت خارج شده و پیگیری مشخصی در آن دیده نمی‌شود.
او ادامه داد: در تیر ۱۴۰۲، وزیر محترم نیرو در سفر به استان، وعده آغاز عملیات اجرایی سد تنگ سرخ در حوزه ممسنی را اعلام کرد؛ تاکنون این پروژه با وجود اهمیت حیاتی برای امنیت آب منطقه، به دلیل عدم تأمین اعتبار کافی و نهایی نشدن مجوزهای زیست‌محیطی، در حالت تعلیق قرار دارد.
عربی گفت: در دی ۱۴۰۲، نمایندگان وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کردند که ناحیه‌ای صنعتی ویژه صنایع معدنی در منطقه معدن‌خیز نی‌ریز راه‌اندازی خواهد شد؛ این طرح هنوز در مرحله بررسی اولیه است و اجرای آن نیازمند حل موانع حقوقی با منابع طبیعی و سازمان محیط زیست است.
مدل پیشنهادی برای کارآمدسازی سفرهای اقتصادی مقامات
او که معتقد است استان فارس می‌تواند الگویی چهار مرحله‌ای برای مدیریت سفرهای اقتصادی ارائه دهد بر ضرورت تحلیل مقدماتی پیش از سفر تأکید کرد و گفت: تعریف اهداف، دستگاه‌های مسئول، پروژه‌های احتمالی، الزامات اولیه و میزان آمادگی استان برای اجرای تعهدات از اهمیت بسیاری برخوردار است.
این پژوهشگر تشکیل جلسات کارشناسی با دستگاه‌های مرتبط را مهم قلمداد کرد و افزود: می‌بایست امکان‌سنجی هر پروژه بررسی و اجرای آنها با برنامه‌های استان تطبیق داده شود؛ همچنین باید هزینه‌ها، ریسک‌ها و الزامات قانونی برآورد شود.
عربی تدوین صورتجلسه رسمی سفر را از دیگر ضروریات دانست و گفت: ثبت جزئیات کامل پروژه‌ها، زمان‌بندی، منابع، مجوزها، مسؤولان اجرایی و پیوست‌های کارشناسی ضروری است و در نهایت هم سازوکار نظارت و و گزارش‌دهی عمومی باید در دستور کار قرار بگیرد که این مهم از طریق ایجاد سامانه رصد پروژه‌ها، انتشار گزارش‌های دوره‌ای، نظارت استانداری، نظارت مردمی و رسانه‌ای قابل پیگیری است.
چشم‌انداز
سفرهای اقتصادی اگر صرفاً به بازدید و وعده ختم شوند، نه‌تنها کمکی به توسعه نمی‌کنند بلکه سرمایه اجتماعی را نیز فرسوده می‌سازند اما در چارچوبی شفاف، نظام‌مند و قابل ارزیابی می‌توانند به جریانی نیرومند برای شکوفایی ظرفیت‌های استان‌ها بدل شوند.
برچسب ها :استان فارس ، فارس
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰