روایت جعلی قدرت؛ دیدار ترامپ و پوتین در آلاسکا

بیش از یک ماه است که از دیدار پر سر و صدای دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین در آلاسکا می‌گذرد؛ دیداری که بسیاری انتظار داشتند نقطه‌عطفی در مسیر پایان جنگ روسیه و اوکراین باشد. ترامپ در آستانه این نشست با اعتماد به‌نفس گفت که «می‌تواند در عرض ۲۴ ساعت جنگ را تمام کند». اما اکنون، با گذشت زمان و روشن‌تر شدن واقعیت‌ها، مشخص شده است که بیشتر ادعاهای او نه تنها تحقق نیافته، بلکه بخشی از تلاش آگاهانه برای ساخت تصویر قدرت از طریق روایت جعلی بوده است.

وعده‌ای که هیچ پایه‌ای نداشت

ترامپ در جریان دیدار با پوتین گفت هدف اصلی او «پایان دادن به خونریزی در اوکراین» است. رسانه‌های نزدیک به او، با تکرار این سخن، تصویری از رهبری قدرتمند و صلح‌طلب ساختند؛ رهبری که گویا قادر است با یک گفت‌وگو بحران جهانی را حل کند. اما رسانه‌های غربی از جمله رویترز و سی‌ان‌ان گزارش دادند که نه تنها هیچ توافق رسمی میان دو طرف شکل نگرفت، بلکه حتی متن اولیه‌ای برای آتش‌بس نیز آماده نشد. در واقع، نشست سه‌ساعته آلاسکا بیشتر یک صحنه تبلیغاتی بود تا گفت‌وگویی واقعی برای صلح.

ترامپ پس از پایان نشست، در شبکه اجتماعی خود Truth Social نوشت که «توافقی بزرگ در راه است». اما هیچ سند، بیانیه مشترک یا جزئیاتی از آن «توافق» ارائه نشد. چند روز بعد، مقام‌های روسی ضمن تأیید دیدار، اعلام کردند که مذاکرات صرفاً مقدماتی بوده و هیچ طرح عملی مطرح نشده است. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که، آنچه ترامپ «توافق قریب‌الوقوع» نامید، در واقع نوعی نمایش رسانه‌ای برای تقویت چهره‌ای بود که او سال‌هاست سعی دارد از خود بسازد: «معامله‌گر بزرگ» و «حل‌کننده بحران‌ها» حتی اگر این مساله از طریق روایتی جعلی و دروغ باشد.

روایت جعلی به‌جای دستاورد واقعی

در ارتباطات سیاسی، مفهومی به نام «روایت قدرت‌ساز یاPower-building narrative وجود دارد؛ به معنی که رهبران سیاسی برای تقویت جایگاه خود در افکار عمومی، روایت‌هایی خلق می‌کنند که الزاماً با واقعیت انطباق ندارد، اما تصویر قدرتمند و کنترل‌گر از آنان ارائه می‌دهد. در دیدار آلاسکا، ترامپ دقیقاً از همین ابزار استفاده کرد. او با بزرگ‌نمایی نتیجه دیدار، خواست این پیام را منتقل کند که تنها فردی است که می‌تواند با پوتین مذاکره کند و جهان را از جنگ نجات دهد.

اما در عمل، آنچه اتفاق افتاد، خلأ کامل در سیاست‌گذاری و فقدان طرح عملیاتی بود. نه روسیه از مواضعش درباره مناطق اشغالی عقب نشست، نه اوکراین در مسیر جدیدی قرار گرفت، و نه جامعه جهانی نشانه‌ای از تغییر دید. با این حال، روایت ترامپ در رسانه‌های حامی‌اش با تیترهایی چون «ترامپ نزدیک به توافق تاریخی» یا «پوتین تحت فشار قرار گرفت» بازتاب یافت — تیترهایی که هیچ‌کدام با واقعیت میدانی همخوانی نداشتند.

هدف: بازسازی تصویر رهبری مقتدر

ترامپ با آگاهی از تأثیر رسانه‌ها، از این دیدار برای ایجاد، بازسازی و تثبیت تصویر رهبری مقتدر و جهانی برای خود استفاده کرد. در واقع در حال حاضر سیاست خارجه ایالات متحده به ابزاری تبلیغاتی برای ترامپ تبدیل شده است. جایی که وی تلاش میکند با دروغ گویی و ساخت روایت های جعلی بیشتر روی تصویر بین المللی خود کار کند روندی که بی‌اعتمادی به فرآیند دیپلماسی را افزایش داده و در نهایت، امید به صلح واقعی را تضعیف می‌کند.

جمع‌بندی

در پایان باید گفت که دیدار ترامپ و پوتین در آلاسکا نمونه‌ای گویاست از چگونگی استفاده سیاست‌مداران از روایت‌های جعلی برای ساخت تصویر قدرت. واقعیت این است که هیچ تغییر ملموسی در جنگ اوکراین رخ نداد؛ نه توافق، نه آتش‌بس، نه عقب‌نشینی. آنچه باقی ماند، فقط بازتاب رسانه‌ای و وعده‌های توخالی بود. در جهان امروز، که اطلاعات به‌سرعت منتشر می‌شود و فکت‌چک‌ها می‌توانند در چند ساعت ادعاها را بررسی کنند، رهبران سیاسی نمی‌توانند به‌سادگی با روایت‌های ساختگی افکار عمومی را فریب دهند. اگر صلح واقعی هدف باشد، آن از مسیر واقعیت، شفافیت و گفت‌وگوهای چندجانبه می‌گذرد، نه از راه نمایش‌های تبلیغاتی و ادعاهای بی‌پایه‌ای که فقط تصویر قدرت می‌سازند و هیچ تغییری در میدان جنگ ایجاد نمی‌کنند.

/// انتهای پیام