راستی‌آزمایی ادعای ضرر ۱۲ میلیارد دلاری آلودگی هوا

سرویس راستی‌آزمایی، پایگاه تحلیلی–خبری رواج۲۴؛ روزنامه شرق اخیرا ادعا کرده است که بر اساس داده‌های رسمی، «ارزش آماری زندگی» در ایران طی سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ حدود ۳۹۲ هزار دلار برآورد شده و هزینه ناشی از آسیب‌های سلامتی در اثر آلودگی هوا به ترتیب ۱۰ و ۱۲ میلیارد دلار بوده است.

در این گزارش، این ادعا از نظر منبع و صحت داده‌ها بررسی می‌شود.

تعریف شاخص ارزش آماری زندگی (VSL)

ارزش آماری زندگی یا Value of Statistical Life  شاخصی اقتصادی است که نشان می‌دهد جامعه تا چه اندازه حاضر است برای کاهش احتمال مرگ هزینه کند. در ایران، این شاخص عمدتاً در تحلیل‌های اقتصادی مرتبط با آلودگی هوا استفاده می‌شود و با درنظرگرفتن درآمد سرانه، هزینه‌های درمانی و روش‌های جهانی مانند VSLY  محاسبه می‌گردد.

داده‌های رسمی موجود

بر اساس داده‌های وزارت بهداشت در سال ۱۴۰۱، حدود ۲۶ هزار و ۳۰۷ مرگ زودرس ناشی از آلودگی هوا در ۳۳ شهر کشور ثبت شده است. خسارت اقتصادی ناشی از این مرگ‌ها و بیماری‌های مرتبط، ۱۰.۳ میلیارد دلار برآورد شده است.

در سال ۱۴۰۲، با گسترش دامنه پایش به ۵۷ شهر، تعداد مرگ‌های زودرس به ۳۰هزار و ۶۹۲ نفر رسیده و خسارت اقتصادی به ۱۲ میلیارد دلار افزایش یافته است.

اگر هزینه کل خسارات بر تعداد مرگ‌های زودرس تقسیم شود، ارزش آماری زندگی برای هر فرد در این دو سال حدود ۳۹۱ تا ۳۹۲ هزار دلار به دست می‌آید.

مبنای قانونی و نهادی

محاسبه این آمارها در مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت انجام می‌شود و مبنای قانونی آن ماده ۲۳ آیین‌نامه فنی قانون هوای پاک است. داده‌های اصلی از ایستگاه‌های پایش آلودگی، مدل‌های اپیدمیولوژیک و برآورد خسارات اقتصادی استخراج می‌شود.

روند تغییرات در سال‌های اخیر

بر اساس داده‌های منتشرشده، روند خسارات ناشی از آلودگی هوا افزایشی است. در سال ۱۴۰۳، تعداد مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا به بیش از ۳۵ هزار نفر رسیده و خسارت اقتصادی حدود ۱۳.۹ میلیارد دلار تخمین زده شده است. افزایش جمعیت شهری، گسترش پوشش پایش و رشد غلظت آلاینده‌ها از دلایل این رشد عنوان شده است.

جمع‌بندی

محاسبه عدد ۳۹۲ هزار دلار به‌عنوان ارزش آماری زندگی و ارقام ۱۰ تا ۱۲ میلیارد دلار برای هزینه‌های سالانه آلودگی هوا، کاملاً با روش‌های رسمی محاسبه وزارت بهداشت هم‌خوانی دارد. این داده‌ها نه‌تنها با محاسبات اقتصادی تطابق دارند، بلکه در چارچوب شاخص‌های پذیرفته‌شده جهانی نیز قرار می‌گیرند.

بنابراین، بررسی داده‌ها نشان می‌دهد که ادعای مطرح‌شده درباره میزان ارزش آماری زندگی و هزینه آلودگی هوا در ایران، درست و قابل اتکاست.

///انتهای پیام