جبهه واقعی مبارزه با اسرائیل اکنون در دل آمریکا است

به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی رواج ۲۴ به نقل از تسنیم ، همایش بین‌المللی حقوق ملت و آزادی‌های مشروع در منظومه فکری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدّ ظلّه العالی) همزمان با روز بزرگداشت قانون اساسی در مرکز همایش‌های بین‌المللی صداوسیما برگزار شد.

در این همایش که جمعی از مقامات و شخصیت‌ها همچون اعضای فقها و حقوقدانان شورای نگهبان و جمعی از صاحب‌نظران و اندیشمندان داخلی و خارجی حضور داشتند، مسعود پزشکیان رئیس‌جمهوری اسلامی ایران سخنرانی کرد.

در حاشیه این همایش بین‌المللی با جولیکیپی. ام. وادی، رئیس مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه «دیلیمان» فیلیپین، به‌عنوان یکی از مدعوین این مراسم گفت‌وگو کرده‌ایم. در این گفت‌وگو به بررسی تازه‌ترین وضعیت جهان اسلام و دیدگاه اسلام به مسئله حقوق انسان پرداخته شده است.

تسنیم: آقای پروفسور وادی، از اینکه وقت خود را در اختیار ما گذاشتید سپاسگزارم. کنفرانس جاری در تهران درباره حقوق ملت و آزادی از دیدگاه مقام معظم رهبری است، ضرورت برگزاری چنین کنفرانسی و همچنین دیدگاه‌های آیت‌الله خامنه‌ای را  در این زمینه چگونه ارزیابی می‌کنید؟

پروفسور وادی: این کنفرانس با توجه به وضعیت کنونی که جهان در آن قرار دارد، بسیار ضروری و فوری است، نقض گسترده حقوق بشر در بسیاری از کشورها و مناطق وجود دارد، به‌نظرم در مقایسه با بسیاری از دوره‌های تاریخی چنین مرحله‌ای از تاریخ وجود نداشته است.

بنابراین، تحقیق جدی درباره این که چرا جهان تا به این نقطه پیش رفته، ضروری است و باید صدای مردم را در مورد حقوق بشر و آزادی‌شان در مناطق و ادیان مختلف به گوش دیگران رساند.

این کنفرانس بسیار به‌موقع برگزار می‌شود؛ به‌ویژه از این جهت که طی آن اندیشه‌های امام خمینی در نحوه بیان آزادی و حقوق بشر در زمان خودش مجدداً مطرح شد، در واقع، اندیشه‌های او درباره انسانیت، آزادی و عدالت اجتماعی به همان اندازه‌ای که در گذشته زنده و مورد نیاز بود، همچنان در زمان ما زنده و بسیار مورد نیاز است.

بنابراین، خوب است که این کنفرانس توانسته است گروهی از علما و مدافعان حقوق بشر از سراسر جهان را گرد هم آورد تا در این تأملات و تحقیق شرکت کنند و امیدواریم چارچوب‌های عملی‌تری از این کنفرانس پدیدار شود تا در کشورهای دیگر نیز عمیق‌تر بیان گردد و در نتیجه مدافعان بیشتری برای حقوق بشر و گسترش حقوق آزادی و استقلال رأی ملت‌ها نه‌تنها در ایران بلکه در سراسر جهان پدید آید.

تسنیم: برخی می‌گویند اسلام یا کشورهایی مانند ایران با آزادی و حقوق بشر سازگار نیستند، به‌ویژه کشورهای غربی این را می‌گویند و ادعا می‌کنند آنچه در کشورهای مسلمان یا میان ملت‌های مسلمان یا ایران وجود دارد شبیه به آن چیزی است که در قرون وسطی و حکومت‌های مذهبی غربی بوده است، نظر شما درباره این ادعا چیست؟

پروفسور وادی: این ادعا بسیار دور از حقیقت است، زیرا اسلام به‌شدت از حقوق بشر دفاع کرده است. اگر به‌یاد بیاورید، منشور صلح مدینه، که توسط خود حضرت پیامبر(ص) ارایه شد، گروه‌های مختلف و وابستگی‌ها و سنت‌های مذهبی‌شان را به‌رسمیت می‌شناخت. امت مسلمان در آن زمان به‌عنوان یک واحد محسوب می‌شد و یهودیان، مسیحیان و دیگر جوامع مذهبی و رسوم آنها به‌رسمیت شناخته می‌شدند، این امر بیش از یک‌هزار و ۴۰۰ سال پیش بود، بسیار زودتر از زمانی که منشور سازمان ملل متحد بخواهد تدوین شود.

بنابراین از این دیدگاه، صدور حکم کلی مبنی بر اینکه اسلام ضد حقوق بشر است درست نیست، البته درست است جهان اسلام بازتابی از دوره قرون وسطی داشته است، در واقع، وقتی آن را با زمان حال مقایسه می‌کنیم هیچ موردی در جهان اسلام را  در تاریخ اخیر یا گذشته پیدا نمی‌کنیم که چنین تجربه‌ای را که در زمان حاضر داریم، شاهد بوده باشد؛ دوره‌ای که خشونت در مقیاسی عظیم و با استفاده از فناوری پیشرفته تسلیحاتی علیه غیرنظامیان بی‌گناه، زنان و کودکان به‌کار می‌رود. ما در تاریخ اسلام نیز به این اندازه که امروز شاهد هستیم، نداشته‌ایم،

در واقع، جهان اسلام، به‌ویژه بسیاری از کشورهای مسلمان، کنیسه‌ها و کلیساها و سنت‌های مذهبی دیگر را در خود دارند و تا زمان ما به‌رسمیت شناخته‌اند، برای مثال، ایران دارای جامعه یهودی است که نماینده‌ای در پارلمان دارد و کنیسه‌ها در آن آزادانه فعالیت می‌کنند و همچنین جوامع مسیحی که کلیساهای خود را دارند و غیره،

این امر میزان کثرت‌گرایی فرهنگی و تساهل مذهبی در جهان اسلام را نشان می‌دهد، از جمله به‌رسمیت شناختن حقوق اساسی بشر میان مردم، سنت‌ها و نظام‌های اعتقادی‌شان.

تسنیم: از دیدگاه شما، بزرگ‌ترین چالش یا تهدید برای جامعه مسلمان چیست و بهترین راه‌حل برای مقابله با آن کدام است؟جامعه مسلمان در این زمینه چه‌کاری باید انجام دهند؟

پروفسور وادی: خب، تصور و تحقق وحدت و همبستگی کامل جامعه مسلمان به زمان نیاز دارد. تلاش‌های زیادی در جبهه‌های مختلف، در بسیاری از کشورها و سازمان‌ها برای این منظور انجام شده است، اما در واقع وحدت یک‌پارچه و یک‌دست چندان ضروری و یا مطلوب نیست.

به‌نظرم آنچه باید انجام دهیم توسعه وحدت خلاقانه است، معنی آن این است که شاید ما در دیدگاه‌ها و جهت‌گیری‌های‌مان یک‌جور نباشیم، اما در عین حال می‌توانیم ضمن احترام به تفاوت‌ها میان خود، شباهت‌های میان‌مان را بشناسیم، این هم‌راستا با دیدگاه قرآنی «لِتَعارَفُوا» است، یعنی با وجود جهت‌گیری‌های متنوعی که داریم، ما همچنان همه مخلوقیم و از یک خالق آمده‌ایم و پیوند ما یکی است و سنت‌های ایمانی خود را به‌رسمیت می‌شناسیم،

بنابراین، بله، این یک روند تدریجی است و ما به‌آرامی به‌سوی وحدت خلاقانه می‌رویم، حتی دیگر ادیان نیز به این تشخیص رسیده‌اند که درهای اسلام به‌روی همه باز است و تنوع فرهنگی راهی به‌سوی حرکت به جلو است چرا که همه ما به یک انسانیت تعلق داریم.

فکر می‌کنم مناسب است که با توجه به چالش‌هایی که با آن روبه‌رو هستیم، وحدت یکپارچه ایجاد کنیم، اما ان‌شاءالله زمان به‌نفع جهان اسلام است، بنابراین بیایید نسبت به آینده خوش‌بین و مثبت باشیم، ان‌شاءالله در آینده بتوانیم وحدت و همبستگی بزرگ‌تری میان خودمان ایجاد کنیم.

تسنیم: برخی می‌گویند آنچه در غزه رخ داد، به‌ویژه نسل‌کشی، چشمان بسیاری از آدم‌ها را نه‌تنها در جهان اسلام بلکه در جهان غیرمسلمان نیز گشوده است، حتی داخل ایالات متحده و حتی میان حامیان ترامپ انتقادهایی از رژیم اسرائیل می‌شنویم، آیا فکر می‌کنید این نشان‌دهنده آغاز روند جدیدی در به چالش کشیدن کلیشه‌ها نسبت به مسلمانان یا استانداردهای دوگانه موجود در جهان غرب نسبت به مسلمانان و اسلام باشد؟

بله، ما بر آنچه در غزه رخ داده است، تأکید داریم؛ به‌ویژه بر رنج‌هایی که بر زنان و کودکان تحمیل می‌شود و بر مبارزات فلسطینیان تأکید داریم، دل‌های‌مان با آنهاست، دعاهای‌مان برای آنهاست، حتی اگر با توجه به شدت سلطه و ستم در آن منطقه از جهان، به‌سختی بتوانیم در نجات یا حمایت فیزیکی شرکت کنیم، اما همچنین شاهد وخیم شدن این هژمونی  هستیم، به‌نظر من، این وضعیت تناقض‌های بیشتری نه‌تنها در اسرائیل بلکه حتی در حامیان اصلی‌اش مانند ایالات متحده ایجاد می‌کند.

حوادث غزه نشان داد که اصطلاح برخورد تمدن‌ها به آن‌گونه که پیشتر تصور می‌شد، از سمت اسلام رخ نداده است، منظورم این است که اسلام در چنین خشونت و بربریتی مشارکتی ندارد، ازاین‌رو حتی دیدگاه‌ها درباره آنچه زمانی به‌عنوان نزاع و برخورد جهان غرب و اسلام عنوان می‌شد، اکنون به‌خاطر اعمال خشونت و نسل‌کشی در فلسطین و به‌خصوص در نوار غزه، در حال وارونه شده است. ما این پیامد معکوس را در ظهور مدافعان صلح و گروه‌های حقوق بشر و ظهور رهبران پیشرو در آمریکا می‌بینیم، مسئله‌ای که قبلاً شاهد آن نبودیم. زمانی فکر می‌کردیم برای مقابله با اسرائیل باید در داخل خود اسرائیل حضور داشته باشیم، خیر، جبهه نبرد واقعی اکنون در قلب ایالات متحده آمریکا واقع است.

اکنون شاهد ظهور رهبران جدید در آمریکا و اروپا هستیم، بسیاری از این کشورها و شهرها اکنون توسط شهرداران مسلمان اداره می‌شوند که از بخش‌های مختلف جهان اسلام آمده‌اند. آنها مهاجر بودند و در کشورهای خود ستم دیده بودند، جالب این است که اکنون راه خود را پیدا کرده‌اند و در اروپا و ایالات متحده رهبر شده‌اند.

این نشان می‌دهد که آرمان انسانیت نیز به‌دنبال ساختن گزینه جایگزین اسلامی است؛ این نشان می‌دهد که بربریت و نسل‌کشی که در غزه دیده‌ایم، پیامدهای خاص خود را ایجاد کرده که از جمله آن ظهور گزینه‌های مترقی و سیاسی اسلام است. هدف این جنبش‌ها ارایه نظریه امت متعادل است که نه‌تنها برای جامعه مسلمان بلکه برای سنت‌های ایمانی دیگر نیز مورد قبول است،

پس ما با برخورد تمدن‌ها روبه‌رو نیستیم، من آن را رابطه جبری جدید می‌نامم، یعنی هرچه بمب‌های بیشتری در خاورمیانه، فلسطین و به‌ویژه غزه بریزیم، جوامع مسلمان بیشتری در اروپا و ایالات متحده ساخته و پدیدار می‌شوند، پس به‌نوعی، به‌دلیل بمب‌هایی که در بخش‌های زیادی از جهان مسلمان می‌ریزند، شاهد دارالاسلام جدیدی در آمریکا و اروپا هستیم.

پس بیایید در نگاه به مسائل خلاق و پویا باشیم تا به‌عنوان مسلمانان احساس ناامیدی نکنیم. در سوی دیگر جهان امید جدید، آغاز جدید و دیدگاهی جدید نسبت به جامعه مسلمان جدید، به‌وجود آمده است، زیرا تا حدودی، جهان اسلام در قالب سنتی در ارایه معنای جدید و آگاهی جدید از اسلام ناکام مانده است،

پس فکر می‌کنم منصفانه است بگوییم وحدت خلاقانه‌ای که قبلاً درباره آن صحبت کردم، به‌تدریج اما به‌طور پیشرونده در حال ظهور و پیشرفت است، این روشی است که من برای ایجاد مثبت‌اندیشی و خوش‌بینی نسبت به آینده‌مان به‌کار می‌برم.

تسنیم: پروفسور وادی، از وقتی که برای این گفت‌وگو گذاشتید سپاسگزارم.

پروفسور وادی: گفت‌وگو با شما بسیار لذت‌بخش بود، بسیار سپاسگزارم.

تسنیم: سپاسگزارم.